Voorlopig brexit-akkoord, maar nog veel hobbels op de weg
De onderhandelaars van de EU en het Verenigd Koninkrijk hebben een brexit-akkoord bereikt. Maar voordat het akkoord definitief is, zijn er nog heel wat hobbels te nemen.
Hoe groot zijn die?
Wat de onderhandelaars van het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie hebben afgesproken, is nog niet bekend. Woensdag moet het Britse kabinet als het aan premier May ligt instemmen met de tekst. Maar dat zal nog een hele klus worden, aangezien niet iedereen in haar kabinet even enthousiast is. Wanneer May er niet in slaagt de stemming tot een goed einde te brengen, zal er een crisis uitbreken en is een brexitdeal verder weg dan ooit.
Daarna moet het Britse parlement instemmen met de voorlopige tekst. Ook daar is de meerderheid voor de deal krap. May zal de steun nodig hebben van haar coalitiepartner, de Noord-Ierse DUP, die tot op heden erg kritisch is.
Daarnaast heeft ze de steun van een groot aantal Labourparlementariërs nodig, omdat naar verwachting lang niet alle leden van haar eigen Conservatieve Partij het voorstel zullen steunen.
'Komende 24 uur cruciaal'
"Het is een belangrijke stap, maar we zijn er nog niet", vat correspondent Tim de Wit samen. De komende 24 uur worden cruciaal, zegt hij. "Dan gaan we zien of May haar regering aan boord krijgt, of er ministers gaan opstappen en er misschien wel weer een regeringscrisis komt."
Het Britse parlement meekrijgen wordt vervolgens ook ongelofelijk lastig, zegt De Wit. "Want er zijn 30 tot 40 conservatieve parlementsleden uit haar partij die een harde brexit willen, dus zoveel mogelijk banden met de EU doorsnijden. Als May een deal sluit met de EU die ze niet door het parlement krijgt, dan ontstaat er chaos. Dan is het onduidelijk wat er verder zal gebeuren."
De Europese kant
Aan de Europese kant worden na het kabinetsberaad in Londen de EU-ambassadeurs bijgepraat, dat zal aan het eind van woensdagmiddag zijn, waarna snel, eventueel eind deze week al, de ministers van Buitenlandse Zaken van de overige 27 EU-landen de tekst bespreken.
Als de ministers hun huiswerk hebben gedaan, buigen de regeringsleiders zich over de deal. Er komt dan een extra EU-top eind november. Maar dan moet er wel haast worden gemaakt. Tot op heden stond 22 of 23 november met potlood in de agenda's, maar dat kan wel eens te kort dag zijn.
De regeringsleiders kunnen ook nog besluiten om het akkoord pas half december goed te keuren, als ze toch al een EU-top houden in Brussel.
Naast het Britse parlement moet ook het Europees Parlement de overeenkomst goedkeuren. Dat heeft tot eind januari de tijd om het op de agenda te zetten. Het EP hoeft de voorlopige tekst niet goed te keuren, alleen de definitieve tekst. Het Britse parlement moet, na het eerste politieke debat, ook nog instemmen met de uiteindelijke deal.
Lidstaten kijken uit naar details
"Binnen de EU kijken de lidstaten met heel veel spanning uit naar de details. Maar die horen ze pas als het kabinet in het Verenigd Koninkrijk het met het akkoord eens is. Dat zal op zijn vroegst morgen zijn; dan zullen er ook vragen gesteld worden", vertelt correspondent Sander van Hoorn vanuit Straatsburg.
"Mocht het bijvoorbeeld zo zijn dat de EU en het Verenigd Koninkrijk dichter tegen elkaar aan blijven en er in de tussentijd onderhandeld wordt, dan willen de overige 27 lidstaten weten wat er gaat gebeuren als de onderhandelingen mislukken. Wat gebeurt er dan met de grens tussen beide Ierlanden? Maar in Brussel en Straatsburg wordt vooral met angst en beven gekeken naar wat het Britse parlement uiteindelijk doet."
Het Nederlandse parlement
Formeel hoeft het Nederlandse parlement nu niet in te stemmen met het onderhandelingsresultaat. Wellicht wordt er een debat gehouden, maar premier Rutte heeft het mandaat om er namens Nederland mee in te stemmen.
Tot slot wordt er nog gesproken over de overgangsperiode. Hoe gaat de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en Groot-Brittannië eruit zien? In die tijd moeten de Britten nog aan alle EU-regels voldoen, maar zijn ze niet meer betrokken bij de besluitvorming. Premier May en de andere ministers zullen dan niet meer aanwezig zijn bij de vergaderingen van EU-ministers en -staatshoofden en regeringsleiders.
