Geestelijk vader van Spider-Man, Hulk en X-Men Stan Lee (95) overleden

• Petra Steenhoff

  redacteur Online

De Amerikaanse schrijver en stripauteur Stan Lee is overleden. Dat heeft zijn dochter bekendgemaakt. Lee had de afgelopen tijd een zwakke gezondheid. Volgens Amerikaanse media is hij vanochtend met spoed naar het ziekenhuis gebracht, waar hij later is overleden. Stan Lee was 95 jaar.

Lee werd vooral bekend als als de geestelijk vader van superhelden als Spider-Man, de Fantastic Four, Iron Man, de X-Men en de Hulk. Ook bedacht hij samen met Jack Kirby Black Panther. Zijn naam is onlosmakelijk verbonden met Marvel Comics. Onder zijn leiding groeide de kleine uitgeverij Marvel uit tot een groot en wereldberoemd multimediaconcern, dat naast strips ook tal van games, films en series maakt.

Captain America

Stanley Martin Lieber, zoals Lee eigenlijk heette, wordt in 1922 in New York geboren. Al vanaf zijn jeugd houdt hij van lezen en schrijven en hij werkt part-time als journalist. Zijn eerste baan krijgt hij in 1939 bij Timely Comics, het bedrijf dat later zal uitgroeien tot Marvel Comics.

Daar werkt hij mee aan de strip Captain America Foils the Traitor's Revenge (1941). Hij schrijft dit verhaal onder het pseudoniem Stan Lee, omdat hij zijn echte naam wil gebruiken voor meer literair werk. Later laat hij zijn naam veranderen in Stan Lee.

Westerns

Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog gaat Lee in militaire dienst waar hij wordt ingezet op de afdeling Communicatie. Hij schrijft handleidingen, trainingsfilms en vaak ook al cartoons.

Na de Tweede Wereldoorlog stort de markt voor strips over superhelden grotendeels in. Timely Comics verandert zijn naam in Atlas Comics en legt zich vooral toe op het schrijven van westernverhalen, sciencefiction en monsterverhalen.

Begin jaren 60 is er een omslagpunt, als concurrent DC Comics het superheldengenre weer laat herleven. Onder de nieuwe naam Marvel wordt alles op alles gezet om de superhelden weer populair te maken bij het grote publiek.

Er wordt een groot aantal nieuwe personages bedacht, zoals Spider-Man en het superheldenteam Fantastic Four, beiden creaties van Stan Lee. Tot 1969 publiceerde Marvel 831 stripboeken, waarvan het grootste gedeelte is geschreven door Stan Lee.

Stan Lee dook regelmatig in de Marvel Comics-films op:

Lee maakt de superhelden menselijker dan tot dan toe gebruikelijk was. Ze zijn niet langer perfect, maar hebben ook hun zwakheden en slechte eigenschappen, zoals hebzucht en ijdelheid. Deze nieuwe 'menselijke' superhelden spreken het grote publiek zeer aan.

Marvel groeit uit tot een bloeiende onderneming en als oprichter Martin Goodman in 1972 met pensioen gaat wordt Stan Lee benoemd tot de uitgever. In 1981 verhuist hij naar Californië om leiding te gaan geven aan Marvel's tv- en filmproducties, zoals de animatieseries The Iron Man, X-Men en The Avengers en blockbusters zoals Spider-Man. Lee heeft cameo-rollen in veel films die op zijn strips zijn gebaseerd.

In het nieuwe millennium, hij is dan rond de 80, treedt Lee vooral naar buiten als het gezicht van Marvel Comics. Als hij in 2006 65 jaar in dienst is van het bedrijf wordt hij geëerd met een stripserie waarin hij de door hemzelf bedachte personages ontmoet.

In 2001 publiceert hij zijn biografie Excelsior! The Amazing Life of Stan Lee en in 2012 schrijft hij mee aan de grafische roman Romeo and Juliet: The War. Het boek wordt een bestseller. Dat jaar lanceert hij ook een YouTube-kanaal, Stan Lee's World of Heroes.

10 miljoen dollar

In 2002 klaagt Lee zijn werkgever Marvel aan omdat hij zijn deel niet krijgt van de winst die is gemaakt op de films rond de door hem bedachte stripfiguur Spider-Man. In 2005 doet de rechter uitspraak: Lee krijgt 10 miljoen dollar.

Na de uitspraak zegt Lee blij te zijn "maar omdat ik dol ben op Marvel en de mensen die er werken, betreur ik oprecht dat het zo ver heeft moeten komen".

Voor zijn werk kreeg Lee vele onderscheidingen en prijzen, zoals de National Medal of Arts en de Career Achievement Award van het Imagine Filmfestival.

Ook is hij in 1995 officieel opgenomen in de Jack Kirby Hall of Fame. In 2011 kreeg hij een ster op de beroemde Hollywood Walk of Fame.