'Eerste voetbalwedstrijd op Nederlandse bodem was in 1789'

In het voorjaar van 1789 werd voor het eerst in Nederland een soort voetbalwedstrijd gespeeld. Dat gebeurde in Noordwijk op de 4 kilometer lange Gooweg.

In het boek Hoe voetbal verscheen in Nederland staat dat de sport bijna een eeuw eerder dan tot nu toe gedacht, werd geïntroduceerd in ons land. Jan Luitzen en Wim Zonneveld beschrijven hoe acht Britse leerlingen van kostschool De Veer voetballen tegen Nederlandse, Duitse, Franse, Poolse en Russische leerlingen.

De bal ligt bij het begin van de wedstrijd halverwege de Gooweg. De Engelsen moeten de bal in Noordwijkerhout proberen te krijgen, het doel van het andere team ligt in Noordwijk. Mob football heet deze variant: de ene groep tegen de andere.

Ruw en hard

"Voorzover we weten was deze wedstrijd uniek," zegt Wim Zonneveld tegen Omroep West. Hij denkt niet dat het er netjes aan toeging. "Dat waren groepen jongens die gewoon op elkaar in renden. Denk een beetje aan rugby, maar dan nog wat ruwer, wat harder."

Zonneveld doet met Luitzen al ruim drie jaar onderzoek naar de vroegste Nederlandse voetbalperiode. "Het verhaal over Noordwijk zijn we te weten gekomen door een brievencorrespondentie tussen Engelse leerlingen in Noordwijk en hun moeders."

Die Britse jongens stuurden gedichten naar huis over hun belevenissen. En daar staat alle informatie over die voetbalwedstrijd in. "Dat is hartstikke leuk om te lezen."

De onderzoekers constateren dat het georganiseerd voetbal een eeuw later ontstond op de kostscholen. Engelse leerlingen en docenten introduceerden de sport.

Jan Luitzen is docent bij de opleiding Sport, Management & Ondernemen aan de Hogeschool van Amsterdam. Wim Zonneveld is emeritus professor Engelse taal en cultuur van de Universiteit Utrecht.