Epileptische aanvallen op ADE-feest DGTL: 'Niet normaal dat mensen neervallen'

• Anna Mees

  redacteur Online

Bij het Amsterdam Dance Event hebben zeker acht bezoekers van het feest DGTL ongeveer gelijktijdig korte epileptische aanvallen gehad. Het feest was anderhalve week geleden, maar het incident komt nu naar buiten na tips van feestgangers.

De epileptische aanvallen waren op vrijdag 19 oktober rond 05.50 uur, kort voor het einde van een show van dj De Sluwe Vos. Aanwezigen denken dat de aanvallen te maken hebben met de hevige stroboscooplichten in combinatie met drugsgebruik. Sommigen schokten, anderen zagen blauw, vertellen mensen die bij het technofeest in de Amsterdamse Scheepsbouwloods waren.

"Kortstondige epileptische aanvallen gebeuren vaker op festivals en dance-evenementen. Maar zo'n aantal en zo vlak na elkaar is bij ons niet eerder gebeurd", zegt DGTL-festivaldirecteur Gerke de Groot.

"Epileptische aanvallen komen inderdaad wel voor op dit soort feesten", zegt Esther Croes van het Trimbos-instituut. "Een epileptisch insult kan worden opgewekt door fel, ritmisch licht. Niet alleen mensen die ervoor gevoelig zijn kunnen er last van krijgen, ook mensen die vermoeid zijn of drugs hebben gebruikt lopen meer risico."

Een 18-jarige feestganger schrok steeds van het stroboscooplicht, naarmate het feest vorderde. "Dat had ik al tegen een vriend gezegd. Op een gegeven moment werd ik wakker op de grond."

Ze had bijna twee xtc-pillen geslikt, iets dat ze vaker zegt te doen. "Dit jaar ben ik op zo'n negen technofeesten geweest. Ik heb nooit last gehad van de lampen. Het is niet normaal dat al die mensen tegelijk neervallen."

Twee van haar vrienden was iets vergelijkbaars overkomen, vertelt ze. Ze herinnert zich hoe ze overeind werd geholpen. "Ik kon niet echt meer lopen omdat mijn benen zo zwaar en vermoeid waren." Bij de ehbo werd haar bloeddruk gemeten, even later mocht ze naar huis.

Het heeft er flink ingehakt. "Ik slaap slechter, lig te piekeren en probeer alles terug te draaien en me te herinneren wat er precies is gebeurd. Ik voel me ook een beetje schuldig tegenover vrienden dat zij het allemaal hebben moeten zien. Ik kan er natuurlijk niet echt iets aan doen, maar het is gewoon naar."

De technoliefhebber is van plan om naar de huisarts te gaan in de hoop dat die haar gerust kan stellen. En als het echt aan blijft houden, ga ik misschien andere hulp zoeken."

'Traumatische ervaring'

Een bekende die haar opving, spreekt van een traumatische ervaring. "Ik zie haar nog op me afkomen, al schokkend. We hebben haar op de grond gelegd in een stabiele zijligging", zegt ze. "Toen ik opkeek, zag ik acht groepjes met mensen die om iemand heen stonden die op de grond lag." De intensiteit van de lichten had ze nog nooit meegemaakt. "En ik ga regelmatig naar dit soort feesten en festivals."

De 18-jarige die een aanval had gekregen en anderen betrokkenen vinden het jammer dat de organisatie geen verklaring naar buiten heeft gebracht. Eline (28) en een vriendin van haar besloten de organisatie te mailen. Ze kregen een bericht terug waar onder meer in stond: "We hebben contact gezocht met alle personen en iedereen is ondertussen hersteld."

Navraag leert dat dit niet is gebeurd. Festivaldirecteur Gerke de Groot: "De volgende ochtend heb ik de ehbo gebeld. Vanwege de privacywetgeving mogen ze weinig loslaten, ook niet of ze dezelfde drugs hadden genomen. Ze zeiden dat niemand naar het ziekenhuis hoefde."

"Er was licht in het spel, drank, middelen en mensen zijn vermoeid - zeker tijdens ADE, omdat dat meerdere dagen duurt", zet De Groot enkele mogelijke verklaringen op een rij. "Daar kunnen mensen gevoelig voor zijn. Het was laat, er was muziek. Al die dingen zijn een optelsom voor deze voorvallen. Omdat we het niet precies weten, tasten we op dit moment in het duister."

"Het is in dit soort gevallen altijd moeilijk vast te stellen waar een epileptische aanval door wordt veroorzaakt", zegt ook Esther Croes van het Trimbos-instituut. "Je kunt wel stellen: hoe sneller en feller het licht, hoe groter de kans op een insult, zeker in een donkere ruimte."

Ze vindt dat zowel de organisatoren als de feestgangers een verantwoordelijkheid hebben. "Als je gevoelig bent voor aanvallen is het misschien niet handig om naar een feest te gaan waarvan je weet dat er stroboscopen worden gebruikt, zeker als je ook nog eens drugs gebruikt."

Toch is dat wat haar betreft geen vrijbrief voor organisatoren. "Zij zouden ook kunnen zeggen: 'Het mag wel een tandje minder gezien het aantal incidenten.' Zij zijn er zelf ook niet bij gebaat. Zorg gewoon dat het voor iedereen leuk blijft."

'Licht was nu wat pittiger'

Festivaldirecteur De Groot wil graag in contact komen met de betrokkenen. "Anders is het lastig om hier concrete stappen in te nemen. Ik zou willen dat we meer onderzoek zouden mogen en kunnen doen."

Maar hij heeft geen oproep geplaatst. "Zo'n oproep kan een eigen leven gaan leiden en doet in veel gevallen meer kwaad dan goed. Omdat het relatief weinig voorkomt wil je ook niet iedereen laten schrikken. Maar achteraf is dat misschien niet handig geweest."

De Groot besprak het voorval de volgende ochtend ook met een lichtontwerper en lichttechnicus. "Over het algemeen zijn we niet een festival dat heel erg heftige stroboscopen of lasers heeft. Bij dit technofeest was het wel wat pittiger dan eerder."