Dik verlies tegen Ajax heeft bij AZ 'wel nagedreund'

Menig voetbalanalyticus stak vorig seizoen de loftrompet over AZ. "Op dit moment de best voetballende ploeg van Nederland", oordeelde Pierre van Hooijdonk bijvoorbeeld in februari in Studio Voetbal.

Heracles-trainer John Stegeman en Willem II-spits Fran Sol prezen de Alkmaarders in vergelijkbare bewoordingen.

Niet lang daarna leverde de club met Guus Til, Wout Weghorst en Marco Bizot drie internationals af en werd de bekerfinale gehaald. AZ voetbalde met de wind in de rug, eindigde als derde in de competitie en had de nummers één (Alireza Jahanbakhsh) en drie (Weghorst) van de topscorerslijst in huis.

'Enorme pandoering'

Zo mooi als vorig seizoen is het niet meer. Of moet je zeggen: nóg niet? Weghorst en Jahanbakhsh, samen goed voor 39 goals, zijn vertrokken en talenten als Til en Pantelis Hatzidiakos steken niet in de vorm van voor de zomer.

Het dieptepunt: de 5-0 nederlaag tegen Ajax begin oktober. Vanavond moet AZ zich daarvoor zien te revancheren tegen FC Utrecht.

Twee weken na het pijnlijke verlies in de Arena weet trainer John van den Brom het fraai te verwoorden. "Het was een enorme pandoering." De omschrijvingen die je krijgt als je zoekt naar de precieze betekenis van dat woord liegen er niet om: pak slaag, afstraffing of grote tegenslag.

'Blamerend' is het woord dat voetbalcommentator Frank Snoeks gebruikt. "AZ was naïef, alsof het in een sprookjesland speelde. Na de 1-0 van Ajax had keeper André Onana rood moeten krijgen en AZ een penalty, maar aan de andere kant had AZ ook met 8-0 kunnen verliezen."

Van den Brom spreekt aan de vooravond van het duel met FC Utrecht heldere taal: "Het is alweer bijna twee weken geleden, maar het heeft wel nagedreund. We zijn met de jongens het gesprek aangegaan omdat het wel anders moet."

"We weten allemaal dat je bij Ajax kunt verliezen, zeker bij een Ajax in goeden doen, maar als trainer kijk je altijd naar de manier waarop. We hebben ons echt laten afpoetsen."

De complimenten die AZ vorig jaar kreeg, zijn niet vaak meer te horen. Het voetbal is minder dominant en levert te weinig op voor een subtopper met ambitie. In de laatste zes competitieduels won AZ maar één keer. Waar is 'het mooiste voetbal van de eredivisie' gebleven?

"Let op", zegt Snoeks, "dat speelden ze vorig jaar niet al in oktober. Toen werd er verloren van Excelsior en Feyenoord en was er ook geen hosanna-stemming."

In het verlies van Weghorst en Jahanbakhsh ligt een deel van het probleem, zegt Snoeks. Maar daar kan de huidige nummer zes van de eredivisie volgens hem weinig aan doen. "Dat is onlosmakelijk verbonden met de club die AZ wil en moet zijn. Ze zijn gedwongen de spelers te verkopen die eraan bijdragen dat ze het mooiste voetbal spelen."

Vorig jaar floreerde niet alleen het aanvalsduo, ook spelers uit de eigen jeugdopleiding vielen op. "AZ moet het hebben van die opleiding en niet te veel kopen. Maar die spelers, zoals Til, zijn echt nog jong."

Wasstraat

"Er wordt veel van hem gevraagd", meent Snoeks. "Hij moet het niveau van vorig jaar halen en dat eigenlijk zelfs verbeteren. Hij is captain gemaakt, maar waarom moest hij kapitein van het schip worden? Ajax heeft ook een jonge aanvoerder, Matthijs de Ligt. Hij stond een periode in de wasstraat en nu geldt dat voor Til."

Ondanks alles wil de voetbalcommentator niet te hard oordelen. "Til staat stil, maar dat is helemaal niet gek; het hoort bij volwassen worden. Je moet AZ de tijd geven om op het elftal van vorig jaar te gaan lijken."

Van den Brom moest tijdens de interlandperiode een aantal spelers missen, maar hoopt dat zijn ploeg heeft kunnen leren van de afgang in de Arena.

"Bij Utrecht wordt het weer een lastige uitwedstrijd", beseft de coach. "Niet door het verleden, maar omdat Utrecht er ook op klapt. Daar moeten wij minimaal hetzelfde tegenover stellen om er een wedstrijd van te maken."

Sloetski-wijsheid

Snoeks moet ook denken aan de uitspraken van Vitesse-trainer Leonid Sloetski, nadat zijn ploeg met grote cijfers van Ajax had verloren. "Hij zei: je kunt beter één keer met 4-0 verliezen, dan vier keer met 1-0. Dat moet AZ ook maar denken."