Recordbedrag aan Europees geld nog niet uitgekeerd aan lidstaten

Een groot deel van het geld in de Europese investeringsfondsen, bedoeld voor bijvoorbeeld werkloosheidsbestrijding, wegen en innovatie, wordt niet uitgekeerd. In het jaarverslag van de Europese Rekenkamer staat dat een recordbedrag van 267,3 miljard euro van de meerjarenbegroting niet is uitgegeven. In totaal is er op de begroting 2014-2020 460 miljard euro beschikbaar.

"267 miljard, dat is twee jaar de complete Europese begroting, een gigantisch bedrag", zei het Nederlandse lid van de Rekenkamer, Alex Brenninkmeijer, in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat blijft liggen, en er zijn nu onderhandelingen over de nieuwe begroting." Brenninkmeijer denkt dat dit ertoe zal leiden dat nettobetalers de bijdrage willen verlagen, wat de armere landen zullen voelen.

Het idee dat de EU "zinloos geld rondpompt" is volgens hem onjuist. "Er wordt niet rondgepompt. Geld ligt te wachten op goede projecten." Volgens de Rekenkamer is het gebruik van de Europese investeringsfondsen nog vaak een uitdaging voor veel lidstaten, door de ingewikkelde regels. Vooral de Oost-Europese lidstaten zouden daardoor geld laten liggen.

Geen Brusselse schatkist

Dat het geld niet bij de projecten in EU-lidstaten terechtkomt, wil niet zeggen dat het in Brussel op de plank ligt. EU-lidstaten maken de bedragen pas over aan de Europese Commissie als de projecten zijn goedgekeurd. Die besteedt dat dan weer aan die projecten.

"Nederland heeft een betalingsverplichting van 10 miljard openstaan, maar minister Hoekstra hoeft pas te betalen als de projecten zijn goedgekeurd. Het geld ligt in de Nederlandse brandkast," zei Brenninkmeijer.

Waar Brenninkmeijer zich wel zorgen over maakt, is dat lidstaten nu vaak op zoek gaan naar projecten om het geld op te maken. "Dat is helemaal verkeerd. Bij heel veel onderwerpen, zoals wegen, luchthavens en zeehavens zien we dat er regelmatig compleet nutteloze projecten worden gerealiseerd. Daarvan zeggen wij achteraf: daar had je niet eens aan moeten beginnen."

Minder fouten

Het aantal onregelmatigheden bij de besteding van Europees geld blijft wel dalen. De Rekenkamer keurt de begroting dan ook 'beperkt' goed, net als in 2016. Vorig jaar zijn bij 2,4 procent van de betalingen fouten gevonden, tegenover 3,1 procent in 2016 en 3,8 procent in het jaar daarvoor.

Het merendeel van de fouten zijn van administratieve aard. Dat komt mede doordat de EU-regels soms ingewikkeld worden gevonden of verkeerd worden geïnterpreteerd. Bij slechts een klein deel van de transacties wordt fraude vermoed. De Rekenkamer heeft 13 gevallen van vermoedelijke fraude gemeld aan het Europees Bureau voor Fraudebestrijding (OLAF).