Luier wisselen in een openbaar toilet is voorlopig nog 'vrouwendingetje'

• Sjors Beukeboom

  redacteur Online

Squatten om de luier van je kind te verschonen. De Amerikaanse Donte Palmer legde het moment vast en werd een hit op sociale media. Met #SquatforChange reageren ouders niet alleen in Amerika, maar ook in Nederland verbolgen op de foto. "Ik heb al zo vaak mijn zoontje op de grond moeten verschonen. Erg ongemakkelijk en onhygiënisch", zegt een vrouw op Facebook.

Het komt allemaal door een gebrek aan verschoontafels in openbare (mannen)toiletten. Die problematiek wordt ook in Nederland herkend, zo blijkt uit de reacties op Palmers foto op de Facebookpagina van Ouders van Nu. Hoofdredacteur van het tijdschrift Hilde Tholen zegt dat de zorg voor baby's nog niet eerlijk verdeeld is. "Het geeft aan dat we nog niet zo ver geëmancipeerd zijn als we willen."

Johan Molenbroek merkt dat commodes weinig prioriteit hebben. Hij doet al ruim dertig jaar onderzoek naar toiletten en toiletgebruik. Zo ontwierp hij onder meer de toiletten in de Nederlandse intercitytreinen. "Bedrijven en gebouwen in de publieke ruimte vinden een schoon toilet dat lekker ruikt belangrijker dan een verschoontafel."

Eén van de redenen voor het gebrek aan aandacht voor verzorgtafels is dat ze makkelijk gemolesteerd worden, vervolgt Molenbroek. "Meestal is de verzorgtafel een plankje aan de muur die je kan openklappen. Dat is niet hufterproof, zeker niet in openbare gelegenheden."

De hoogleraar merkt ook dat de meeste verschoonplanken in damestoiletten zijn. "Dat is een probleem", vindt hij. "Dat komt door het idee dat vrouwen traditioneel de verzorging voor kinderen doen."

Molenbroek heeft een aantal oplossingen voor het probleem. "Vooropgesteld, het belangrijkste is dat ze gebruiksvriendelijk en hufterproof worden en dat iedereen er gebruik van kan maken. Die tafel kan bijvoorbeeld in de algemene ruimte voor de toiletten komen. Genderneutrale toiletten kunnen een oplossing zijn, maar het is ook mogelijk de verschoontafels in de gehandicaptentoiletten te plaatsen. De meest realistische is een commerciële oplossing, waar de commode in een ruimte geplaatst wordt die alleen tegen betaling toegankelijk is."

Gerard van Es, voorzitter van de Dutch Toilet Organisation, kan zich vinden in de ideeën van Molenbroek. Zijn stichting zet zich in voor schone openbare wc's. "Er is één fabrikant die verschoontafels op aanvraag in gehandicaptentoiletten plaatst. Genderneutrale toiletten zouden de snelste oplossing zijn."

Hoogleraar Molenbroek vindt het goed dat er aandacht voor verschoonplankjes is, maar vraagt zich hardop af hoe vaak het voorkomt dat een baby verschoond moet worden in een openbaar toilet. "De huidige luiers zijn heel goed in staat de plas gedurende een paar uur op te vangen, behalve onverwachte poepexplosies die soms voorkomen, natuurlijk. Mijn inschatting is dat slechts een fractie van de toiletgebruikers van een verschoonplank gebruikmaken, maar een verschoontafel is wel noodzakelijk in een openbaar toilet."

Verplichting in VS

Door alle aandacht is Donte Palmer inmiddels het nieuwe gezicht van de BABIES Act in de Verenigde Staten. Met die wet uit 2016 werden commodes in zowel mannen- als vrouwentoiletten in openbare gebouwen verplicht gesteld. Pikant is de timing waarop Palmer #SquatforChange lanceerde: de deadline voor het plaatsen van al die commodes is deze week.