VN-hof: VS moet deel van sancties tegen Iran schrappen
De VS moet een deel van de sancties die het land heeft opgelegd aan Iran schrappen. Dat heeft het Internationaal Gerechtshof (ICJ) van de Verenigde Naties in Den Haag bepaald.
Zo moet het land van het ICJ de sancties opheffen die effect hebben op de import van humanitaire goederen in Iran en op de Iraanse burgerluchtvaart. Iran reageerde verheugd op het vonnis. "Dit bewijst dat de sancties wreed en illegaal zijn", aldus een regeringswoordvoerder tegenover de Iraanse nieuwssite Tasnim News. De verwachting is dat Amerika de uitspraak zal aanvechten.
Het Internationaal Gerechtshof is het hoogste VN-hof om conflicten tussen landen op te lossen. Het vonnis van het hof is juridisch bindend, maar het ICJ heeft geen middelen om landen te straffen die zich niet aan uitspraken houden.
Correspondent Thomas Erdbrink noemt de uitspraak daarom ook vooral een "PR-overwinning" voor Iran. "Het is een interim-uitspraak die pas van kracht wordt als de VS deze uitspraak erkent. Maar dat gaan ze natuurlijk niet doen", legt Erdbrink uit.
"Slechtste deal ooit"
Iran stapte naar het VN-hof nadat president Trump in mei besloot uit het atoomakkoord te stappen die in 2015 met Iran en andere wereldmachten was gesloten. Trump heeft dat altijd beschouwd als "de slechtste deal ooit".
Onder meer de Europese Unie reageerde teleurgesteld op het besluit van Trump en houdt zich nog wel aan de afspraken met Iran. Amerika legde Iran meteen na terugtrekking uit de deal nieuwe sancties op en de verwachting is dat Trump volgende maand extra sancties uitvaardigt.
'Vergeten' verdrag uit 1955
Volgens Iran zijn bedrijven vanwege de sancties huiveriger geworden om zaken te doen in het land en wil de VS enkel en alleen de Iraanse economie schaden.
Daarmee zou Amerika een vriendschapsverdrag tussen Iran en de VS uit 1955 - toen de landen nog bondgenoten waren - schenden. Na de Iraanse Revolutie in 1979 werden de VS en Iran aartsvijanden, maar het verdrag uit 1955 is nooit van tafel gehaald.
Volgens de VS misbruikt Iran het hof door te wijzen op het verdrag dat in de afgelopen decennia in de vergetelheid is geraakt. Het verdrag heeft bovendien niets te maken met de huidige sancties, zegt Washington. Daar waren de rechters van het hof het dus niet mee eens.
Correspondent Thomas Erdbrink benadrukt dat Amerika de sancties sowieso niet van tafel zal vegen. "Maar aan de andere kant is de VS unilateraal uit de atoomdeal gestapt. Dus feitelijk is het de rest van de wereld tegen Amerika wat betreft de sancties. Dat kan Iran helpen toch te blijven vliegen en die goederen te importeren."
Spagaat
Toch is het de vraag in hoeverre de uitspraak van het hof daadwerkelijk iets zal veranderen aan de situatie in Iran. Trump heeft al gedreigd landen en bedrijven die alsnog handel drijven met Iran ook sancties op te leggen.
Bedrijven zitten daardoor in een spagaat: "Als ze zaken doen met Amerika of indirect met Amerika te maken hebben, zullen ze waarschijnlijk eieren voor hun geld kiezen. De Amerikaanse dreiging is dan groter dan de steun die de EU nu biedt", zei Bart Jan Koopman, directeur van ondernemersvereniging Evofenedex, in augustus nog tegen Nieuwsuur.
