"Ik wil dat de koningin op een dag bij jou komt en je een kusje geeft en een ketting. Dat het Nederlands elftal in de finale is gekomen en heeft gewonnen dankzij jou, Pablo. Dat de koningin je een ketting geeft en zegt: Je bent nu ridder van Oranje. Je begrijpt wat ik bedoel, hè Pablo?"
Die Pablo is een jongetje van 13 jaar op de achterbank van zijn vaders auto. Voorin strooit zijn vader in aandoenlijk Nederlands met levenslessen: luister naar je vader, laat je niet afleiden en pas op met vrouwen. Pablo laat het over zich heen komen. Af en toe knikt hij.
Het is de openingsscène van de documentaire 'De prijs van de hemel' uit 2012. Acht jaar later is de droom van pa bijna tastbaar.
Berichtje
Woensdag werd Pablo Paulino Rosario na een handvol overtuigende wedstrijden in het eerste van PSV door Ronald Koeman opgenomen in de voorselectie van het Nederlands elftal voor de duels met Duitsland en België.
"Ik stond wat later op vandaag en kreeg een bericht van Arnaut Danjuma Groeneveld met de foto van die voorselectie. Daarna keek ik op mijn mail en zag ik het staan. Dan gaan alle vrienden en familie een appje sturen."
Rosario doet zijn verhaal na het bekerduel van PSV met Excelsior Maassluis. Hij zat de hele avond op de bank, ook een teken van zijn razendsnel gestegen status. In het met 4-0 gewonnen duel met de amateurs gunt trainer Mark van Bommel speeltijd aan de jongens die daar normaal niet aan toe komen.
Daar hoort Rosario niet bij. De jonge middenvelder is een vaste waarde in het elftal van de kampioen. Hij was belangrijk in de cruciale play-offs tegen BATE Borisov. Hij speelde sterk in Camp Nou tegen FC Barcelona, al verweet hij zichzelf na afloop dat hij geen gele kaart pakte in aanloop naar de eerste treffer van Messi. Hij blonk uit in de topper tegen Ajax.
Dan kan het heel snel gaan. Ook voor een jongen die pas twee volledige seizoenen in de Jupiler League achter zijn naam heeft staan.
"Ja, dat kun je wel zeggen. Maar als je in een team speelt, zoals ik nu, dan gaat alles makkelijker. En dan kun je met het niveau mee. We speelden allemaal een heel goede wedstrijd tegen Ajax. Nu ben ik dan uitgekozen om in die voorselectie te zitten. Maar als je naar onze selectie kijkt, zou niemand van ons daar misstaan."
Natuurlijk wordt Rosario deze dagen weer vaak herinnerd aan de documentaire. "Nu ik speel bij PSV herkennen mensen me sneller en komen ze me ook vragen over die documentaire. Dat is gewoon een heel lange tijd geleden. Natuurlijk is het een lange weg geweest, maar iedereen bewandelt zijn pad op zijn manier."
"De documentaire werd gefilmd op de dagen dat ik vrij was, dus toen vond ik het eigenlijk niet eens zo leuk", bekent hij nu. "Het idee was leuk in het begin, maar toen wist ik niet wat erbij kwam kijken. Ik had echt wel momenten waarop ik dacht, ik had het nu liever niet gewild. Ik heb hem zelf maar twee keer gezien, ik schaam me altijd een beetje. Familie van mij kijkt hem wel heel vaak terug. Natuurlijk hoeft dat niet, maar ik kan moeilijk naar mezelf kijken. Als ik kijk naar het eindresultaat, dan is het gewoon heel mooi geworden. En dan is er nog een heel deel niet vastgelegd."
De volledige documentaire 'De prijs van de hemel' (2012) van regisseur Jack Janssen is te zien op de website 2Doc, het documentairekanaal van de NPO.
Hieronder de openingsscène.
"Op zijn vrije dagen, zei hij dat?" Documentairemaker Jack Janssen moet hard lachen als hij hoort over de eerste herinnering van Rosario aan de dagen dat hij door Janssen op de voet werd gevolgd. "Ik snap het wel, het was ook best wat voor zo'n jongen van dertien."
Twee jaar lang, van 2010 tot 2012, volgt Janssen Rosario en zijn familie in zijn zoektocht naar een geschikte profclub. Of eigenlijk moet je het omdraaien. "Er werd van alle kanten aan hem getrokken: Feyenoord wilde hem terug, hij kwam op proef bij PSV en Ajax hing voortdurend aan de lijn. Je moet je voorstellen wat dat doet met zo'n jongen."
Janssen leert Rosario kennen bij AVV Swift. "Mijn kinderen en ik speelden bij Swift. Daar hoorde ik over een jongen, die elke dag in zijn eentje met de trein naar Rotterdam reisde om bij Feyenoord te trainen. Dat bleek Pablo te zijn."
De documentairemaker zoekt contact met de ouders van het talentje. Na enkele gesprekken stemmen zij in met de plannen. "Pablo komt niet uit een makkelijke situatie: gescheiden ouders met heel veel broertjes en zusjes. Ze leefden van weinig, heel weinig. Van jongs af aan moest hij heel veel zelf doen."
Janssen begint met filmen toen Rosario al weg was bij Feyenoord. De Rotterdamse club weigert hem te halen en te brengen in Amsterdam en dat is een brug te ver voor zijn vader, die hem weghaalt van Varkenoord.
In de tussentijd gaat hij bij DWS voetballen.
"Daar zat een logica achter", weet Janssen. "Als een jeugdspeler van de ene profclub overstapt naar de andere, dan moet zijn contract worden overgekocht. Maar als hij bij een amateurclub speelt, hoeft dat niet."
Bij DWS begint het spel om de handtekening van Rosario opnieuw, met zijn vader als goedwillende, maar twijfelende tussenpersoon. "Pablo was een groot voetbaltalent, maar verder had hij niets mee. Je zag toen al dat hij qua karakter heel goed in elkaar zit. In die tijd was Pablo heel tenger, met een lange zwarte paardenstaart. Maar als hij werd getackled - en dat gebeurde heel vaak - schudde hij een keer met zijn hoofd en ging weer verder."
Liefde in tijden van chaos
Rosario is geen domme jongen, zeker niet. Ondanks alle vermoeienissen krijgt hij het schooladvies om havo te gaan doen. Maar hij mist te veel lessen om over te gaan. Thuis gaat het ook niet goed. Soms zit het gezin drie, vier dagen zonder warm water. Goed eten is het belangrijkste, de rest is bijzaak.
Tegelijk zijn er de scènes waaruit de warmte en de liefde van het gezin boekdelen spreekt. Zoals die keer dat Pablo met zijn broers en zussen op de bank naar de halve finales van het WK in 2010 tussen Nederland en Uruguay kijkt. Als enige juicht Pablo voor Uruguay. Waarom? Gewoon, daarom.
We zien zijn moeder klagen over zijn vader die altijd praatjes heeft, maar nooit iets doet. Maar als Pablo jarig is, zingt zijn vader een ode in het Spaans. 'Que precio tiene el cielo (Welke prijs heeft de hemel?)', een lied van Marc Anthony.
Het volgende moment zien we zijn vader vertellen over zijn jeugd op de Dominicaanse Republiek. Hoe zijn vader zich spiegelde aan lokale gangsters en hoe hij zichzelf de fijne kneepjes leerde. Niet duidelijk is of zijn verhaal als waarschuwing of als trotse aansporing is bedoeld. Houd dan maar eens het overzicht.
'Appie' Nouri
In de kantine van het Pieter Calandtlyceum vraagt hij een schoolgenootje om advies. "Hé Appie, kom eens", zien we Rosario vragen.
Een kleine jongen, weggedoken in zijn gewatteerde jas schuift aan. Rosario kent hem van het voetballen. Pablo is de beste van DWS, Abdelhak 'Appie' Nouri van Ajax.
Nog voor hij zijn keuze maakt, speelt hij met DWS tegen het kampioenselftal van Ajax onder leiding van trainer Dennis Bergkamp. Na afloop scharen de Ajax-spelertjes zich rond de aanvoerder van DWS. Pablo ondergaat het minzaam, bescheiden.
Toch gaat Rosario op proef bij PSV. De bosrijke omgeving van De Herdgang kan pa wel bekoren. "Voel die rust Pablo. Dit is rust." Pablo zegt niets.
Hij kan naar Eindhoven, maar dan moet hij in een pleeggezin. Geen sprake van, zegt pa: "Yo no quiero". "Ik wel", klinkt het van de achterbank.
Toch Ajax
Maar dan zien we Rosario op een zonnige dag trots vertellen aan zijn trainer bij DWS dat hij voor Ajax heeft gekozen. Bij een wedstrijd met de C2 van trainer Orlando Trustfull zien we hem op de bank zitten, geflankeerd door Donny van de Beek en Steven Bergwijn.
Na een jaar bij Ajax gaat Rosario toch bij een pleeggezin wonen. Zijn schoolprestaties schieten omhoog, maar op het voetbalveld gaat het moeilijker. "Bij Ajax kwamen de blessures", weet documentairemaker Janssen. "Hij begon te groeien, zijn lichaam veranderde. Er zijn zoveel factoren die bepalen of je het wel of niet redt."
Na vier jaar Ajax moet Rosario weg bij Ajax. Het komt goed, al is het via de omweg van Almere City. Daar ontwikkelt hij zich verder van een creatieve, aanvallende middenvelder naar de speler die hij nu is: fysiek sterk, met oog voor ruimte en de balans in het elftal.
"Zo zie je maar hoe het kan veranderen", stelt Rosario nuchter aan de rand van het hoofdveld in Maassluis. "Na die documentaire ging ik naar Ajax. Vanaf dat moment ben ik wat verdedigender gaan spelen. In de loop der jaren heb ik me daarop verder ontwikkeld."
'Laat je niet gek maken'
'Een jongen die speelt in de huisstijl van trainer Mark van Bommel', schreef Willem van Hanegem vol bewondering over de PSV-middenvelder in zijn column in het AD. "Natuurlijk ben ik de trainer dankbaar. Ik heb vorig jaar minuten kunnen maken. En dit jaar heel veel meer minuten. Dat vertrouwen wil ik uiteindelijk terug betalen."
Precies op dat moment baant Van Bommel zich een weg door de menigte in Maassluis. "Laat je niet gek maken", voegt hij zijn speler achteloos toe, nog net hoorbaar voor de entourage.
Rosario grinnikt. Hij laat zich niet gek maken. Niet door zijn omgeving. Niet door Oranje. Niet door Camp Nou. En niet door een aankoop van acht miljoen euro. Natuurlijk weet hij dat Erick Gutiérrez de kans zal krijgen. "Hij is er pas bij. Uiteindelijk heb je iedereen nodig en dus ook Guti."
Maar voorlopig staat Rosario er nog goed op bij zijn trainer én bij de bondscoach. "Natuurlijk heb ik contact gehad met mijn vader. Hij was heel trots op me. Dat is altijd zo geweest en wordt alleen maar meer en meer. Mijn familie en vrienden die mij van kinds af aan hebben bijgestaan, die zijn natuurlijk ook heel blij met dit moment."
Ook Janssen geniet van de reuzenstappen van de jongen die hij ooit voor de camera had. Nog altijd onderhoudt de documentairemaker contact met Rosario en zijn familie. "Pablo is gewoon iemand die je het succes heel erg gunt."
