Een supermarkt in Sint-Michielsgestel begint dinsdagochtend met een stilte-uurtje. Tussen 08.00 en 09.00 zijn er geen hinderlijke geluiden te horen. De achtergrondmuziek en kassageluiden gaan uit, de lichten worden gedimd. Zelfs de kassière vraagt niet of klanten zegeltjes willen.
Zo ontstaat een prikkelarme omgeving waarin mensen met autisme en anderen die overgevoelig zijn voor prikkels rustig boodschappen kunnen doen.
Het idee voor het stilte-uurtje komt uit Groot Brittannië, vertelt Eva Mennes van de Albert Heijn in Brabantse plaats. Zij nam contact op met de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) en vroeg om een lijst van storende geluiden. "Daarop hebben ongeveer 25 mensen gereageerd en de lijst, nou die was behoorlijk lang", zegt ze. "Meer dan honderd punten, waarvan sommige elkaar wel overlappen."
Geen vakkenvullers
Behalve het lawaai storen sommige klanten zich ook aan potjes die scheef in het schap staan of pallets van vakkenvullers die plotseling het gangpad versperren. Vandaar het stilte-uurtje op dinsdagochtend. "Dan is er geen bevoorrading en zijn er geen vakkenvullers actief. Dat scheelt al een heleboel prikkels", aldus Mennes bij Omroep Brabant.
De winkel is wel gewoon toegankelijk. Het personeel hoeft niet te fluisteren. "We hebben wel onze medewerkers, zoals de groenteboer, instructies gegeven hoe ze hun werkzaamheden kunnen aanpassen."
De vestiging van de supermarkt ligt op een steenworp afstand van Kentalis, een instelling die mensen ondersteunt die slechthorend, doof, doofblind zijn of een taalontwikkelingsstoornis hebben. De verwachting is dat zij baat hebben bij het initiatief als ze boodschappen doen.
Je hebt er ongelooflijk veel keus
De Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA) reageert enthousiast. "Super goed ", aldus NVA-ambassadeur Jasper Wagteveld. Al blijft een bezoek aan een supermarkt een uitdaging, zegt Wagteveld op de website van de NVA: "Je hebt er ongelooflijk veel keus. Ik ben dan ook totaal verloren als mijn vrouw mij vooraf niet precies vertelt welk vlees, welke pasta en welke groente ik moet kopen. Toen wij nog geen kind hadden, kwam ik vaak alleen thuis met twee bussen Pringles."
Of supermarkten elders in Nederland het initiatief volgen, is nog onbekend. Mennes wil graag meedenken: "Het zal heus niet voor iedere supermarkt nodig zijn. Maar waar nodig kan het in de rest van Nederland op maat worden toegepast."
Wat is autisme? Op NPO Focus vind je meer informatie over het Autisme Spectrum Syndroom (ASS).