Hiphop-icoon Suge Knight was 'gangstarap zonder een letter te rappen'

• Tomas Riemens

  redacteur Online

De Amerikaanse hiphoplegende Marion 'Suge' Knight gaat waarschijnlijk opnieuw jarenlang de cel in. De oprichter van het label Death Row Records werkte samen met beroemde rappers als 2Pac, Snoop Dogg en MC Hammer, maar was ook vaak in het nieuws vanwege arrestaties, schietpartijen en rechtszaken.

Dit keer stond Knight terecht omdat hij in 2015 na een ruzie twee mannen overreed met zijn pick-uptruck. Een van hen overleed daardoor, de ander raakte zwaargewond. Alles werd vastgelegd door beveiligingscamera's.

"Het is toch wel een tragisch verhaal voor iemand die zo'n grote invloed op de hiphop heeft gehad", vertelt taalwetenschapper Steven Gilbers, die promotie-onderzoek doet naar 2pac en dus ook veel van Suge Knight weet. "Hij is een van de grootste iconen van de gangstarap, zonder dat hij zelf ook maar een letter heeft gerapt."

In de rechtszaal knikte Knight bevestigend toen de rechter hem vroeg of hij doorhad dat zijn reactie gelijkstond aan een bekentenis:

De inmiddels 53-jarige Knight belandde in de hiphopwereld omdat hij als American footballspeler net tekortkwam voor de hoogste divisie, de NFL. Als bodyguard leerde hij rappers kennen. Eind jaren 80 besloot hij zelf een muziekmaatschappij en artiestenbureau op te richten.

Zijn eerste succes in de muziekwereld had hij toen hij de rechten van de hit Ice Ice Baby van Vanilla Ice in handen kreeg. "Er gaan geruchten dat hij daarvoor Vanilla Ice aan zijn voeten naast een balkon had laten bungelen", vertelt Gilbers. De rapper zelf ontkent dat hij is bedreigd door Suge Knight.

Met onder anderen sterproducer Dr. Dre richtte Knight in 1991 het wereldberoemde Death Row Records op, waarmee hij in de jaren daarna ook muziek van rappers Snoop Dogg en 2Pac zou uitbrengen.

Gangstercultuur in de muziek

De bijnaam 'Suge' is een verbastering van Sugar Bear. Een opvallende bijnaam voor iemand die vooral bekendstond om intimidatie en geweld. Gilbers: "Knight was een van de eersten die de wetten van de gangs in Los Angeles toepaste in de muziekindustrie. Hij ging echt naar studio's toe en bedreigde mensen."

Als labelbaas voegde Suge Knight eigenlijk nauwelijks iets toe aan de muziek. Toch was hij veel in beeld. Hij verscheen op foto's naast Snoop Dogg en 2Pac en zocht publiekelijk ruzie met andere rappers en platenmaatschappijen.

Bijvoorbeeld dit moment waarop hij bij een awardshow in New York producer Puff Daddy van het rivaliserende Bad Boy Records uitdaagde:

Met Death Row Records stond Knight een paar jaar aan de top en verdiende hij bakken met geld. Maar halverwege de jaren 90 ging het volledig mis toen 2Pac werd neergeschoten, Knight zelf in de cel belandde en later ook Biggie Smalls, de rivaal van 2Pac, werd vermoord.

Er zijn veel geruchten waarin de labelbaas wordt gelinkt aan de moorden op de twee rappers. "Hij zat alleen zelf in de auto met 2Pac toen die werd doodgeschoten", zegt Gilbers. "Dat hij betrokken was bij de moord op Biggie lijkt waarschijnlijk, maar ook dat is nooit bewezen." Knight doet zelf nooit veel moeite om de speculaties te ontkrachten, ze passen immers wel bij zijn harde imago.

Geweld is altijd een grote rol blijven spelen in het leven van de labelbaas. Hoeveel succes en geld hij ook vergaarde met Death Row Records. "Telkens gebeurde er weer iets. Dan was er weer iemand neergeschoten of was er ander nieuws", blikt producer Jimmy Iovine, zakenpartner van Dr. Dre, terug in de documentaireserie The Defiant Ones. "Ik zei tegen ze: jullie verdienen miljoenen dollars. Waarom doen jullie toch mee aan die onzin?"

Ook rapper Snoop Dogg zegt dat vechtpartijen en mishandelingen regelmatig voorkwamen bij Death Row Records. "Er zijn zoveel dingen gebeurd waar we nooit over zullen praten", vertelt hij in dezelfde serie.

'Suge' is nooit weggegaan uit de voorstad Compton in Los Angeles, zegt Gilbers. Die buurt wordt gedomineerd door de criminele bendes de Bloods en de Crips. "Hij is altijd betrokken gebleven bij de bendes en als je daar blijft, kom je er nooit meer vanaf."

Straight Outta Compton

Het is haast symbolisch dat het incident waarvoor Knight nu terechtstond, gebeurde in Compton en het gevolg was van een ruzie over de speelfilm Straight Outta Compton. Die film gaat over de hiphopgroep N.W.A, waar Dr. Dre ooit deel van uitmaakte. Ook Knight komt voor in het verhaal. Hij was daar niet blij mee en bedreigde naast zijn actie met de pick-uptruck ook de regisseur van de film.

Nu Suge schuld heeft bekend in de zaak uit 2015, kan hij een celstraf van 28 jaar opgelegd krijgen. Als hij die heeft uitgediend, is hij 81 jaar oud. Ondanks zijn lange strafblad, herinneren veel hiphopfans zich hem toch vooral om zijn impact op de muziekindustrie. Gilbers: "Zonder Suge had hiphop er misschien wel heel anders uitgezien."