Spanje wil migranten terugsturen, tot onvrede van Raad van Europa
Spanje wil hard ingrijpen bij de enclaves in Marokko, Ceuta en Melilla. Migranten die daar over de hekken klimmen, moeten wat de Spaanse regering betreft meteen terug. Maar de Raad van Europa heeft Spanje alweer teruggefloten. Die vindt dat het onmiddellijk terugzetten van vluchtelingen moet stoppen.
"Ieder persoon die aankomt in Spanje moet worden beschermd tegen collectieve uitwijzingen en heeft recht op een eerlijke asielprocedure. Dat geldt ook voor mensen die over grenshekken in Melilla en Ceuta klimmen", zegt Tomás Bocek, speciaal afgezant migratie en vluchtelingen bij de Raad van Europa, niet te verwarren met de Europese Unie.
Niet anders
Bocek bezocht de twee omstreden stukjes land die Spanje in het noorden van Marokko nog bezit en publiceerde deze week zijn bevindingen. In het verslag noemt hij het hanteren van de migrantenstroom een uitdaging voor alle Europese lidstaten. "Dat is niet anders voor Spanje."
Controle en veiligheid rond grenzen is één kant van het verhaal, gaat het rapport verder. "Maar aan de andere kant staan bescherming van mensenrechten van migranten en vluchtelingen." Ook de opvang door de overvolle migrantencentra in de enclaves komt er in het verslag slecht vanaf.
Mensensmokkelaars
Spanje is dit jaar de voornaamste bestemming geworden van Afrikaanse migrantenbootjes. Bij VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR schoot de teller deze week de dertigduizend migranten voorbij. Ruim een derde van deze groep kwam Spanje binnen via Ceuta en Melilla.
Ook groepen mensensmokkelaars hebben de enclaves als nieuwe springplank ontdekt en zitten achter de bestorming van de metershoge hekken, zeggen politiediensten. Ze rekenen migranten momenteel 200 dirham (iets meer dan 18 euro) om mee te mógen doen aan de aanvallen op de grensposten.
De enclave Ceuta werd onder meer in juli bestormd. Zo'n 600 mensen haalden het toen:
En juist daar moet de druk, als het aan Spanje ligt, snel verdwijnen. 116 migranten die er eind augustus in slaagden met veel geweld over het prikkeldraad van Ceuta te klauteren, zijn vrijwel meteen naar Marokko teruggebracht. Daarbij werd voor het eerst gebruik gemaakt van een akkoord met de Marokkanen uit 1992. Dat akkoord geeft Spanje het recht mensen terug te sturen die via Marokko illegaal het land binnenkomen.
Wat de Spaanse minister Fernando Grande-Marlaska betreft, blijft het zeker niet bij één keer. "We geven criminele organisaties die handelen met mensen de boodschap dat we hun gewelddadige vorm van migratie niet tolereren. We willen menselijk zijn, maar dat betekent niet dat we alles maar toestaan."
Marokko verplaatst migranten
Maar niet alleen vanuit de Raad van Europa is kritiek op het groepsgewijs terugsturen van groepen migranten. Zeker 1600 Afrikaanse migranten werden afgelopen weken door Marokko in het noorden van het land opgepakt en met bussen gedropt rond de plaats Tiznit, zo'n 700 kilometer ten zuiden van Rabat. Volgens Marokkaanse autoriteiten zijn daar de levensomstandigheden beter voor de migranten.
Mensenrechtengroepen zeggen echter dat het gaat om illegale arrestaties, uitgevoerd zonder gerechtelijke uitspraken. "Marokko, Spanje en de Europese Unie zijn hiervoor direct verantwoordelijk", zegt een woordvoerder van de groepen tegen het Franse persbureau AFP. In twintig Spaanse steden werd deze week gedemonstreerd tegen het terugsturen van migranten naar Marokko.
Van de kant van de regering is nog niet gereageerd op het rapport van de Raad van Europa.
