Franse kinderen zetten hun telefoon op school uit, ze moeten wel
Het ene meisje kijkt nog snel even op Snapchat, een ander meisje post nog even een foto op Instagram van zichzelf breeduit lachend, vanzelfsprekend. En dan doen ze allebei hetzelfde: de telefoons worden uitgezet, verdwijnen in een tas, en daarna lopen de meisjes allebei door het hek van hun school, het Collège Jean-Vigo in Épinay-sur-Seine, ten noorden van Parijs.
Op de deur hangt een affiche: 'mobiele telefoons in de hele school verboden'. En dat verbod wordt hier nageleefd. Bij de poort worden alle leerlingen snel gecontroleerd. Niemand mag zichtbaar een telefoon bij zich hebben en gebruiken. En op het schoolplein is inderdaad geen mobieltje meer te zien.
"Ik vind het een goed idee", zegt één van de scholieren. "Je kunt je in de klas veel beter concentreren zonder je telefoon." Ze heeft hem niet eens bij zich, zegt ze. "Ik laat hem thuis. Waarom zou ik 'm meenemen als ik 'm toch niet mag gebruiken?" Maar haar vriendin lacht. "Het verbod slaat nergens op. Je mag 'm in je tas houden. Dan kan je 'm toch gewoon tussen de lessen door aanzetten? Er wordt nauwelijks gecontroleerd."
Revolutie
De afgelopen week maakte het Franse onderwijs volgens sommigen een revolutie door. Het nieuwe schooljaar begon en voor het eerst is wettelijk vastgelegd dat mobiele telefoons verboden zijn op scholen: in kleuterklassen, op basisscholen en in de eerste fase van het voortgezet onderwijs, de zogeheten collèges.
Daardoor zijn zo'n beetje alle Franse kinderen tot 15 jaar nu overdag 'offline'. Niet alleen in de klas geldt het verbod, maar ook daarbuiten: overal op het schoolterrein en óók in de pauzes.
De wet van president Macron haalde wereldwijd de pers en vaak in negatieve zin. De Amerikaanse nieuwszender CNN publiceerde een snerend commentaar waarin Frankrijk ervan wordt beschuldigd 'kinderen in het Stenen Tijdperk' te willen houden. De Russische nieuwssite Sputnik benadrukte bij monde van een lerares Russisch - dat de wet in de praktijk onuitvoerbaar zou zijn.
Maar de Fransen zeggen het onderwijs juist een stimulans te willen geven. "Kinderen werden alleen maar afgeleid door hun telefoon en konden zich niet meer concentreren in de klas", zegt directrice Nathalie Justin-Najman van het Collège Jean-Vigo. "Bovendien was er sprake van cyberpesten op school. Er werden ook vechtpartijen op het schoolplein georganiseerd, alleen om ze te filmen en dan op social media te zetten."
Kinderen werden alleen maar afgeleid door hun telefoon en konden zich niet meer concentreren in de klas.
Toch hebben Franse leraren ook twijfels. Ze hebben het al druk genoeg met hun normale werk, zeggen ze, en ze willen niet ook nog 'telefoon-politie' spelen.
"Bovendien konden scholen zelf ook al beslissen om telefoons te verbieden", zegt Stéphanie de Vanssay van lerarenvakbond SE Unsa. "En dat is veel beter, dat scholen zelf kiezen. Nu legt de regering een verbod op aan álle scholen. Maar voor sommige is het misschien helemaal niet nodig. Laat leraren zelf beslissen of een verbod zinvol is."
Rennen
Op het Collège in Épinay-sur-Seine heeft de wet in ieder geval tot een opvallende verandering geleid in de pauzes. Voorheen zaten honderden kinderen dan op bankjes naar hun telefoonscherm te kijken. Nu wordt er gerend, gevoetbald en gebasketbald.
"Ik vind voetbal veel leuker!", zegt een meisje, met rode wangen van het achter de bal aanrennen. "Thuis zit ik al vaak genoeg op mijn telefoon."