Zorgen om tientallen onbehandelde hiv-patiënten onder internationale studenten

• Lisa Schallenberg

  redacteur Economie

Artsen en verpleegkundigen maken zich zorgen over tientallen internationale studenten met hiv die in Nederland geen behandeling krijgen. Doordat hun verzekering dat niet vergoedt, lopen zij ernstige gezondheidsschade op, en wordt het risico op verspreiding van de ziekte groter.

Studenten die de ziekte hier oplopen of thuis al besmet zijn geraakt, zijn meestal niet verzekerd voor een hiv-behandeling. Omdat medicijnen tussen de 700 en 1000 euro per maand kosten, zijn ze meestal onbetaalbaar voor studenten. "In het ziekenhuis kunnen we dan niets voor hen doen", vertelt Gerjanne Ter Beest, voorzitter van de vereniging van hiv-consulenten.

Stijging

Het gaat om studenten van buiten de Europese Unie, voornamelijk uit Azië en sub-Sahara-Afrika. Marc van der Valk, internist-infectioloog in het AMC en voorzitter van de vereniging van hiv-behandelaren, krijgt de laatste maanden steeds vaker te horen dat deze studenten hiertegenaan lopen. "Het is lastig om er een exact cijfer op te plakken, want het wordt niet geregistreerd, maar het gaat inmiddels om ongeveer om tientallen gevallen per jaar."

Waarom het aantal lijkt te stijgen is niet te zeggen. Een mogelijke verklaring is volgens Van der Valk het feit dat het aantal internationale studenten in Nederland stijgt. Daarom kan het zo zijn dat dit kleine aandeel binnen deze groep ook mee stijgt.

Pijnlijke situaties

"Als studenten hier hiv oplopen levert dat hele pijnlijke situaties op", vertelt Ter Beest, voorzitter van de vereniging van hiv-consulenten. Zij vertegenwoordigt verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten die hiv-patiënten behandelen.

"We moeten ze dan vertellen dat ze het virus hebben, wat al een enorme schok is. Daar komt dan bij dat ze ook geen medicijnen kunnen krijgen. De verzekeringsadviseur ziet het als een soa en vergoedt het daarom niet".

Smokkelen

Studenten hebben onder de huidige omstandigheden een paar opties, vertelt Van der Valk. Of ze gaan terug naar hun eigen land, waar ze vaak wel verzekerd zijn voor hiv-behandelingen. "Maar dat doen ze liever niet, want ze hebben veel geld betaald om hier in Nederland te kunnen studeren."

Een andere optie is dat ze hiv-medicijnen uit hun eigen land hierheen laten smokkelen, maar dat wordt vaak ingenomen door de douane. Daarom zijn er voor de meeste studenten geen andere opties dan het niet nemen van de medicatie.

Breder probleem

Naast het feit dat deze groep zelf ernstige gezondheidsschade oploopt, leidt dit ook tot een mogelijke verdere verspreiding van het virus in Nederland, legt Van der Valk uit. Als iemand namelijk een hiv-behandeling krijgt, dan is het virus niet meer overdraagbaar.

Wanneer iemand geen behandeling krijgt is het virus dus wel overdraagbaar. Van der Valk: "Studenten hebben over het algemeen vaak wisselende seksuele contacten. Enkele tientallen lijkt wellicht een klein aantal, maar dit vormt op deze manier een reëel risico voor de volksgezondheid."

Particulier verzekerd

Internationale studenten die met een studentenvisum naar Nederland komen, kunnen geen aanspraak maken op een basisverzekering. Zij kopen een particuliere verzekering, en verstrekkers mogen polisvoorwaarden stellen. De meeste studenten zijn verzekerd via marktleider AON, verzekeringsadviseur.

Voor studenten die via AON verzekerd zijn geldt dat hiv-behandelingen niet vergoed worden wanneer het een gevolg is van seksueel contact. Het maakt hiervoor niet uit of de student al hiv had voor aankomst in Nederland, of dat de student het hier heeft opgelopen.

Wanneer hiv het gevolg is van een bloedtransfusie in Nederland wordt de behandeling wel vergoed. AON zegt dat onderscheid te maken omdat hiv als gevolg van seksueel contact vaker voorkomt en behandeling daardoor, onder de huidige financiële tarieven, niet te vergoeden valt door verzekeraars.

AON zegt de zorgen van de artsen en verpleegkundigen te herkennen, maar wijst erop dat particuliere verzekeraars de mensen verzekeren die anders tussen wal en schip vallen. Omdat het over een kleiner aantal mensen gaat kan niet dezelfde mate van dekking gegarandeerd worden als voor Nederlanders met een basisverzekering. Bovendien is de premie voor deze verzekering voor internationale studenten juist in overleg met de universiteiten voor de studentendoelgroep laag gehouden.

Oplossing

"De kosten van hiv-behandelingen zijn op dit moment voor particuliere verzekeraars niet te dragen. Maar we willen wel meedenken over een oplossing, en we zijn ook al in gesprek met universiteiten om dit probleem aan te pakken.", aldus Gunther Stalenberg van AON. Hij is onder andere verantwoordelijk voor verzekeringsadvies over internationale studenten.

Een mogelijke oplossing die Stalenberg noemt is om de premie, die nu ongeveer een euro per dag is, te verhogen. "Maar universiteiten willen ook de kosten van studeren laag houden om aantrekkelijk te blijven voor internationale studenten. Daarnaast moeten we voorkomen dat er zorgtoerisme ontstaat. Het is dus een lastig probleem waar we al een tijd mee stoeien."

AON verwacht eind september, na gesprekken met de relevante partijen, waaronder de Hiv Vereniging Nederland, meer duidelijkheid te kunnen geven over een mogelijke oplossing voor dit probleem.