Onderzoek: merendeel slaagt niet na transfer naar Ajax, PSV of Feyenoord

• Jan-Kees van der Kun

  Redacteur NOS Sport

Bart Ramselaar werd twee seizoenen geleden door PSV als groot talent overgenomen van FC Utrecht. Maar tot een doorbraak in de top kwam het niet. De middenvelder hoopt vandaag nog kort voor het sluiten van de transfermarkt te kunnen vertrekken.

Eerder deze week vertrok ook oud-AZ'er Derrick Luckassen (op huurbasis) uit Eindhoven. En Sofyan Amrabat verliet Feyenoord alweer een jaar nadat hij met hoge verwachtingen van FC Utrecht was overgestapt.

De verhalen van Ramselaar, Luckassen en Amrabat staan niet op zichzelf. Dat zij niet geslaagd zijn in de top van de eredivisie past in het plaatje dat geschetst kan worden als je alle binnenlandse aankopen van de topdrie onder de loep neemt.

74 aankopen, 26 geslaagd

Sinds het seizoen 2007/2008 haalden PSV, Feyenoord en Ajax gezamenlijk bijna honderd spelers weg bij andere Nederlandse clubs.

Daar zitten spelers bij die van de ene naar de andere topclub overstapten. En spelers die overduidelijk zijn binnengehaald als tweede of derde keeper. Als je die buiten beschouwing laat, blijven er 74 spelers over. Spelers dus, van wie gedacht werd dat ze het minimaal tot basisspeler in de topdrie zouden schoppen.

Om te beoordelen in hoeverre die aankopen succesvol waren, hebben we ze (op basis van transfersom, verwachting, speelminuten, prijzen en internationale doorbraak) ingedeeld in vier categorieën.

Dat is uiteraard in enkele gevallen arbitrair, maar als geheel geeft het een duidelijk beeld. Een beeld dat te denken geeft. Zeker bij Feyenoord. Maar ook bij Ajax slaagt meer dan de helft uiteindelijk niet.

Swipe naar rechts om ook de resultaten van Ajax en PSV te zien.

Stef Nijland is een van de vele spelers voor wie de stap van een subtopper naar een topclub te groot bleek. De aanvaller maakte in 2008 op 20-jarige leeftijd een transfer van FC Groningen naar PSV. Dat werd geen succes.

"Ik ben de eerste om toe te geven dat ik absoluut niet aan de verwachtingen heb voldaan", erkent Nijland, die nu bij De Graafschap speelt. "Talent had ik wel, doodzonde dat het er niet uit is gekomen."

Volgens Nijland is het een samenloop van omstandigheden die bepaalt wie het wel redt in de top en wie niet, maar de enorme concurrentie bij topclubs ziet hij als de belangrijkste verklaring voor de enorme lijst aan spelers die niet slagen.

"Topclubs hebben grotere selecties. Daar moet je dus wekelijks presteren, anders staat er zo een ander klaar om je plek in te nemen. Dat is ook bij mij gebeurd. En dat is het verschil met pak 'm beet Zwolle, Utrecht en Groningen. Ook als je twee wedstrijden op rij verloren hebt, krijg je daar nog wel een kans."

Gerald Sibon kan zich volledig vinden in die analyse. Ook hij is ervaringsdeskundige. Bij Roda JC en Heerenveen was Sibon uitblinker, maar bij Ajax en PSV kon hij geen basisplaats veroveren.

"In de subtop, het woord zegt het al, hoef je niet altijd top te zijn. In de top wordt dat wel van je verwacht, iedere dag. Daar komt druk bij kijken. Van buitenaf, maar vooral binnen de club wordt er veel van je verwacht. Dat vraagt om een andere mindset."

Die mindset, een topsportmentaliteit, is voor Sibon een eigenschap die het verschil kan maken tussen succes en mislukking. "Dat is dus een kwaliteit. En die hebben veel spelers die niet zijn opgeleid bij PSV, Ajax of Feyenoord niet. Dat komt omdat zij niet van jongs af aan hebben meegekregen dat het iedere dag beter moet."

"Het is mij ook niet gelukt om die mindset later in mijn systeem te krijgen. In mijn beste wedstrijden kon ik het niveau van Ajax aan. Maar de kunst is om dat niveau de ondergrens te maken. Dat lukte niet."

Net als Nijland verbaast ook Sibon zich dus niet over het geringe slagingspercentage. "En de clubs zelf weten ook heus wel dat het niet iedere keer raak kan zijn. Dat accepteren ze zolang er zo nu en dan maar een voltreffer tussen zit."

'Grijp iedere kans'

Overigens hadden Sibon en Nijland hun tijd bij respectievelijk Ajax en PSV geen van beiden willen missen. Sibon: "Niet dat ik ermee te koop loop hoor, maar als mensen horen dat ik bij Ajax en PSV heb gespeeld, dan zijn ze toch wel onder de indruk. Daar ben ik trots op."

En voor spelers die nu of in de toekomst in een vergelijkbare situatie zitten, heeft Nijland een advies. "Het is misschien wel mijn valkuil geweest dat ik heel lang heb gedacht dat het wel goed zou komen, maar terugkijkend had elk moment moeten aangrijpen om me te bewijzen, want zo veel kansen krijg je niet."