Ouderen in collegebanken: hersenen blijven scherpen én sociale contacten

• Laura Steenbeeke

  redacteur Binnenland

Het is zomer, de universiteit is dicht, de collegezalen leeg. Of toch niet?

Deze zomer gooien verschillende universiteiten en hogescholen hun collegezalen open voor de Hovo, hoger onderwijs voor ouderen. De instelling biedt cursussen aan, speciaal voor 50-plussers. De cursussen variëren in thema: van neuropsychologie tot de kunstgeschiedenis van Milaan.

Samen op reis

25.000 ouderen volgden afgelopen jaar zo'n cursus. En dat aantal stijgt gestaag. Niet gek, vindt ouderenbond ANBO. Het sluit aan bij de trend dat ouderen jonger en fitter blijven en ook de hersenen scherp willen houden. En op de bijeenkomsten leggen de ouderen ook nieuwe sociale contacten.

Zo ontstaan er groepjes mensen die elkaar buiten de cursussen opzoeken, vertelt Laetitia Smit van de Hovo. "Laatst was ik op een verjaardag van een docent, zaten daar opeens ook een paar cursisten. En soms gaan ze zelfs met elkaar op reis, naar Rome bijvoorbeeld."

Lesgeven aan ouderen is zeker anders dan les geven aan studenten, beaamt Bert Jan Lietaert Peerbolte, een van de docenten van de Hovo. Hij is theoloog en geeft veel les in het reguliere hoger onderwijs.

Hij merkt dat studenten er toch vaker zitten omdat het vak in hun curriculum is opgenomen. "Deze ouderen zitten hier omdat ze dat echt willen. Iedereen luistert aandachtig, waardoor ik veel traditioneler hoorcollege kan geven. Er staan een stuk minder laptops op tafel. Heerlijk."

Bravere studenten

De ouderen zijn wel ook wat braver in het maken van huiswerk, zegt de docent. "Als ik verplichte leerstof opgeef aan bachelorstudenten hoor ik hier en daar wel eens een zucht. Vaak blijkt maar een deel van de studenten de stof uiteindelijk te lezen. Bij de deelnemers van de Hovo is dat nooit een probleem, daar leest bijna iedereen netjes de opgegeven stof."

Veel ouderen willen hun kennis over bepaalde onderwerpen op peil houden. Zo ook deelnemer Jo Portegies, die ooit een eerstegraads bevoegdheid geschiedenis haalde. "Ik ben sinds kort met pensioen, en heb nu de tijd om mij in mijn interesses te verdiepen. Ik ben ontzettend geïnteresseerd in het ontstaan van religies, dus deze cursus is ideaal om de kennis weer wat op te frissen."

Pronken met kennis

Ook houdt Bert Jan Lietaert Peerbolte rekening met het doseren van informatie tijdens de colleges. "50-plussers leren langzamer dan jongeren, maar hebben daarentegen weer veel meer voorkennis. Daardoor kunnen ze nieuwe informatie sneller in historische context plaatsen."

De niveaus van voorkennis kunnen bij ouderen onderling nogal verschillen. Daarom waakt Lietaert Peerbolte ervoor dat het college voor iedereen te volgen blijft. "Soms grijpen een paar ouderen hun voorkennis niet aan om te leren, maar om aan andere ouderen te laten zien wat voor kennis ze in huis hebben. Dat kan voor andere cursisten enorm storend zijn."