Toekomst 'te warm voor veel bomen', maar precies goed voor nieuwe soorten

• Jozephine Trehy

  Verslaggever NOS Radio 1 Journaal

De beuk en de eik zijn nu nog bekende bomen in onze bossen, maar dat zal in de toekomst wellicht veranderen. Onderzoekers van de Wageningen University denken dat een aantal bomen in de toekomst verdwijnt door temperatuurstijging.

De voorspelling is dat het in 2085 gemiddeld maximaal 3,7 graden warmer dan nu kan worden. Voor 500 planten- en bomensoorten is dat te warm. Maar de opwarming biedt ook kansen voor nieuwe soorten.

Onderzoeker Wieger Wamelink van de Wageningen University laat in het bos zien wat er gebeurt als het warm is:

"Het is nu alsof het herfst is: overal bladeren en overal eikels", zegt ecoloog Wamelink. "Puur vanwege de warmte laten de bomen hun bladeren en eikels vallen en dus hebben ze geen zomergroei dit jaar. Op een gegeven moment is het dan einde verhaal."

Veel van de plantensoorten die volgens de onderzoekers gaan verdwijnen door de temperatuurstijging staan nu al op de Rode Lijst. Het beschermen van de soorten op de Rode Lijst kost veel geld en energie. Wamelink vindt dat zonde, aangezien de soorten toch over twintig tot veertig jaar verdwijnen.

Nieuwe bomen en orchideeën

"Het zou slimmer zijn om je in te spannen voor nieuwe planten- en bomensoorten uit Zuid-Frankrijk die van warmer weer houden. Dat zouden dan bijvoorbeeld kurkeiken of steeneiken zijn. Er zouden wel duizend nieuwe planten- en bomensoorten naar Nederland kunnen komen", vertelt Wamelink.

In duingebieden komen bijvoorbeeld al nieuwe orchideeënsoorten voor, die uit het zuiden afkomstig zijn.

De naderende verandering heeft volgens Wamelink ook invloed op de fauna. "Het gaat niet alleen om de planten en bomen die verdwijnen, ook veel dieren die daar weer afhankelijk van zijn."

De vlindersoort 'het gentiaanblauwtje' is bijvoorbeeld afhankelijk van de blauwe plant gentiaan. Die staat ook onder druk door de stijging van de temperatuur. "En als de gentiaan verdwijnt, dan verdwijnt ook het gentiaanblauwtje."

Koffiedik kijken

"Als het nou één planten- of bomensoort is die verdwijnt, is het niet zo erg. Maar als we het over 500 soorten hebben, dan wel", vindt Wamelink. Zoals eerder gezegd staat daar dus wel de mogelijke komst van andere soorten tegenover. Toch het is nog onzeker of de nieuwe, in Nederland nu nog exotische soorten bijvoorbeeld ook een strenge winter zullen overleven.

Volgens Wamelink is het daarom koffiedik kijken wat de gevolgen van de hogere temperaturen precies zullen zijn voor het veranderende ecosysteem in ons land.