Dorpskroegen verdwijnen, maar soms grijpen bewoners in

• Laura Steenbeeke

  redacteur Binnenland

Te koop: een bruine kroeg. Je hoort het steeds vaker in Nederlandse steden en dorpen. Het aantal traditionele kroegen neemt namelijk af. Waren er rond de eeuwwisseling nog ruim 11.000 cafés en bars, nu zijn dat er minder dan 9000. Koninklijke Horeca Nederland (KHN) ziet dat vooral bruine dorpskroegen steeds vaker hun deuren sluiten.

Maar op een aantal plekken is er hoop. In sommige dorpen besluiten buurtbewoners om de dorpskroeg te kopen, om sluiting te voorkomen. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij Café Langelo in Drenthe, waar buurtbewoners door middel van donaties de plaatselijke kroeg kochten.

De inwoners zijn blij met hun café:

Café Bralts in Langelo stond al een tijdje te koop. De eigenaren wilden met pensioen, maar nieuwe uitbaters werden maar niet gevonden. Dorpsactiviteiten als knutselen, biljarten en kaarten werden toen nog in een oud schooltje georganiseerd.

Maar een jaar geleden bleek dat de dorpsvereniging weg moest uit de school toen het niet meer lukte om de ruimte te betalen. "Toen viel ons oog op het café", vertelt Jacob Dam van Dorpsbelangen Langelo. "Het was potentieel zowel een dorpshuis als een kroeg. En het bood ons de mogelijkheid om het laatste beetje samenzijn in het dorp te behouden."

De aankoop deed Dorpsbelangen Langelo samen met de gemeente Noordenveld. Die legde twee ton op tafel voor de aankoop en staat garant voor een lening die de stichting heeft afgesloten. Ook zorgen de dorpsbewoners samen met de gemeente voor het onderhoud.

Jos Roffel en zijn vriendin Alieneke Spijkstra werden in oktober vorig jaar de nieuwe uitbaters van de kroeg. "We wilden al een tijdje wat nieuws, en toen deed deze gelegenheid zich voor", vertelt Roffel.

Er moest wel flink worden verbouwd. "Er lag vloerbedekking binnen en er stonden tuinkabouters op de bar. Wij hebben er weer een echte bruine kroeg van gemaakt, maar wel een met veel activiteiten, zoals live-muziek en een klaverjastocht door het dorp", vertelt Roffel.

Ook de nieuwe uitbater denkt dat het café dicht was gegaan als Dorpsbelangen Langelo niet had ingegrepen. "Hier staan veel van dat soort kroegen te koop. De eigenaren gaan met pensioen maar kunnen geen nieuwe uitbater vinden. En tot je tachtigste achter de tap staan, zien mensen ook niet zitten."

Het heeft verschillende oorzaken dat de kroegen stoppen met bestaan. Zo wordt het publiek van de dorpskroeg steeds ouder en komen er maar weinig nieuwe jonge klanten bij. Die trekken vaker vanuit het dorp naar de stad.

Ook hebben de bruine kroegen concurrentie van hippere kroegen waar naast de traditionele bitterballen vaak ook andere dingen op de menukaart staan. Zelfs Netflix vormt een bedreiging, stelt KHN. Want krijg die mensen maar eens van de bank af, naar jouw kroeg. Roffel merkt ook dat zuipketen, waar jongeren samenkomen om te drinken, ervoor zorgen dat het publiek van zijn kroeg vergrijst.

Traditionele kroegen kunnen het alleen redden als ze zich richten op een bepaalde doelgroep, zegt KHN. "Juist als je een kroeg voor iedereen wil zijn, word je eigenlijk een kroeg voor niemand", vertelt Bernadet Naber. "Je kan niet blijven doen wat je dertig jaar geleden ook deed. Organiseer een pubquiz of werk samen met de lokale sjoel- of bridgevereniging, zodat je mensen aan de kroeg weet te binden."

Initiatieven zoals in Langelo juicht Koninklijke Horeca Nederland toe. "Deze kroegen zijn de huiskamer van de maatschappij, ze vervullen in dit digitale tijdperk een belangrijke functie", vertelt Naber. Wel waarschuwt ze voor een eerlijk speelveld. "Het moet natuurlijk niet zo zijn dat de ene kroeg overeind blijft door subsidies en de andere kroeg alsnog ten onder gaat."