Surinaamse gezondheidszorg in zwaar weer, medici dreigen met acties

• Harmen Boerboom

  correspondent Suriname

Surinaamse medici en ziekenhuisdirecties luiden de noodklok over de kwaliteit van de medische zorg in het land. Ziekenhuizen kampen met tekorten aan medicijnen en medische producten door geldgebrek bij de overheid.

Vorige maand schreven de directies van de belangrijkste ziekenhuizen al aan de regering dat er sprake was van "onnodige complicaties bij patiënten" als gevolg van de tekorten. Ook schreven ze dat er "onherroepelijk doden zullen vallen" als er niets verandert.

In januari werd in een brief al gewaarschuwd dat "de zorg aan patiënten nauwelijks kan worden gegarandeerd". Medici, zorgverleners en apotheken spreken van een alarmerende situatie en dreigen intussen met acties.

Zelf betalen

Naast de tekorten in de ziekenhuizen worden er ook steeds minder medicijnen vergoed door het Staatsziekenfonds. "Een scan moet ik nu uit eigen zak betalen", zegt een bezoeker van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP). "Dat kost me een maandsalaris. Veel medicijnen zijn moeilijk te vinden. Als je ze uiteindelijk vindt in een particuliere apotheek, dan krijg je het niet meer vergoed."

Kinderarts Lissone van de AZP-kinderpoli kreeg vorige week zogenoemde saturatieprobes cadeau van leerlingen van een lagere school. Met die apparatuur kan het zuurstofgehalte in het bloed van de baby's en kinderen worden gemeten. "We zijn heel erg blij met het geschenk. Natuurlijk zouden we dit materiaal gewoon in ons eigen magazijn op voorraad moeten hebben, maar door de economische situatie in het land is het ook voor ons ziekenhuis moeilijk geworden om de eindjes aan elkaar te knopen", zegt Lissone. "We blijven binnen de medische veiligheidsmarges, maar het is tegenwoordig veel lastiger werken dan bijvoorbeeld een jaar geleden."

Plafond ingestort

Het personeel van het Oogcentrum van het AZP kan daarover meepraten. In juni kwam het plafond van de oogpolikliniek naar beneden door achterstallig onderhoud. Omdat het 's nachts gebeurde, vielen er geen slachtoffers.

Ook de andere ziekenhuizen in Paramaribo hebben het moeilijk. "Af en toe krijgen we goedbedoelde hulp vanuit bijvoorbeeld Nederland", zegt een verpleegkundige in één van de ziekenhuizen. "Maar vaak zitten daar spullen bij die we niet kunnen gebruiken omdat we de bijbehorende apparatuur niet hebben. Gevolg is dat we regelmatig goederen moeten weggooien, terwijl we wel voor de transportkosten hebben betaald. Ook zitten er in de zendingen vaak producten die over de vervaldatum heen zijn. We hebben daar niets aan, want als medische middelen in Nederland vervallen zijn, dan zijn ze dat in Suriname ook."

Geen acuut gevaar

Hoewel de directies en medici de regering regelmatig waarschuwen voor de mogelijke gevolgen van de tekorten, zijn ze voorzichtig met het buitenhangen van de vuile was. De pers is niet welkom en interviews over het gevoelige onderwerp worden uit de weg gegaan.

"We willen geen onrust creëren", zegt een medisch directeur die anoniem wil blijven. "Onze patiënten lopen op dit moment geen acuut gevaar. Daarnaast zijn we voorzichtig met te veel kritiek vanwege mogelijke rancune vanuit de overheid. Als de nood echt aan de man is, dan komt de overheid nu tenminste nog met wát geld over de brug. Maar als de ziekenhuizen in de ogen van de regering 'teveel zeuren', dan kan dat gevolgen hebben voor de geldstroom, waardoor de zorg nog meer onder druk komt te staan."

Minister Elias van Volksgezondheid wuift de kritiek van de ziekenhuizen weg. Volgens hem is het allemaal niet zo ernstig. Hij kaatst de bal terug door te zeggen dat de ziekenhuizen hun financiële beleid niet op orde hebben.

Oppositieleider Santokhi vroeg eerder dit jaar om een spoeddebat over de teloorgang van de medische zorg. Dat verzoek werd door parlementsvoorzitter Jennifer Simons, lid van de regeringspartij NDP en zelf medicus, afgewezen. Zij wil de regering eerst de gelegenheid geven om zelf onderzoek naar de problemen in de medische sector te doen.