Ecuador wil na zes lange jaren van Assange af
Zes jaar geleden klopte Julian Assange aan bij de ambassade van Ecuador in Londen. Het Zuid-Amerikaanse landje staat sindsdien in het middelpunt van een internationale diplomatieke rel. Nu zijn president Moreno en co het zat.
Waarom de Australiër op die dinsdag in juni 2012 uitgerekend bij de ambassade van Ecuador om asiel vroeg, is niet helemaal duidelijk. Wel weten we dat hij vlak daarvoor contact had met een hoge functionaris van het Zuid-Amerikaanse land. Die had hem in 2010 al uitgenodigd om naar het land te komen.
Ook sprak hij een maand voor de verhuizing naar de ambassade in Londen een andere hooggeplaatste Ecuadoraan: toenmalig president Rafael Correa. Assange interviewde hem voor het programma dat hij voor op de Russische zender RT had. Het klikte duidelijk tussen de twee.
Kijk hieronder het interview:
Correa kwam in 2007 aan de macht in Ecuador en sloot zich aan bij het linkse blok in de regio onder leiding van de toenmalige president van Venezuela, Hugo Chavez. Hij bracht stabiliteit in het land dat in het decennium voor zijn aantreden maar liefst zeven presidenten versleet.
De president profiteerde van hoge olie-inkomsten en gaf veel geld uit aan sociale projecten, waardoor hij veel steun kreeg bij de bevolking. Toch werd hij ook beschuldigd van autoritaire trekjes. Hij legde de persvrijheid aan banden en kreeg daar flinke kritiek op.
In 2012 was zijn populariteit daardoor gekelderd. Toen Assange in juni aanklopte maakte Correa zich op voor verkiezingen een half jaar later. Door hem asiel te verlenen 'om persvrijheid te beschermen' kon hij de kritiek op zijn harde aanpak van de pers in eigen land verbloemen.
Toenmalig president Correa met The Guardian in gesprek over Julian Assange:
Zijn plan werkte. In het kleine Ecuador vonden veel kiezers het prachtig dat hun president het opnam tegen het machtige 'imperialisme' van de Verenigde Staten. Ook in de rest van Latijns-Amerika oogstte hij bij links bewondering. Correa won, zoals verwacht, de verkiezingen van 2013. Maar zijn populariteit kon niet blijven duren.
De olieprijzen stortten in, waardoor er opeens minder inkomsten waren voor Ecuador. Toch bleef Correa geld uitgeven, en stak hij zijn land steeds dieper in de schulden. Ondertussen groeide Julian Assange op de achtergrond uit tot blok aan het been.
Het was de tijd waarin het nieuws bol stond van de Amerikaanse klokkenluider Edward Snowden en Assange had met de ambassade van Ecuador in Londen geregeld dat Snowden tijdelijke Ecuadoraanse reisdocumenten kreeg. Daarmee vloog Snowden naar Moskou, met als bedoeling door te reizen naar het Zuid-Amerikaanse land. Maar Correa was woest: hij wist nergens van, en trok de tijdelijke reisdocumenten in.
De start van een reeks lange irritaties was begonnen.
Begin van het einde
In 2014 bleek dat de Australiër in het geheim een communicatiesysteem had opgezet. Daarna was Ecuador er klaar mee. Een dure spionageoperatie die bedoeld was om Assange te beschermen werd omgedraaid. Niet langer de gasten van Assange in de ambassade werden in de gaten gehouden, maar de Wikileaks-oprichter zelf.
The Guardian legt in onderstaande video meer uit over de spionage:
Ondertussen verslapte de wereldwijde aandacht voor de Wikileaks-oprichter. Daarmee werd zijn nut voor president Correa ook steeds beperkter.
Hij drong er bij Assange op aan zich niet meer actief te mengen in binnenlandse aangelegenheden van andere landen. Maar de WikiLeaks-oprichter lapte dat verzoek aan zijn laars. In 2016 lekte hij tijdens de Amerikaanse verkiezingscampagne e-mails van presidentskandidaat Hillary Clinton.
Correa was wederom woest. Als straf werd Assange's internettoegang afgesloten.
Opvolging
Intussen kwam het einde van het presidentschap voor Correa dichterbij. Hij stoomde zijn vicepresident Lenín Moreno klaar voor het presidentschap en pleitte voor betere relaties met de Verenigde Staten. Ruzie met Washington konden beide heren niet gebruiken.
Assange werd een belangrijk thema in de Ecuadoraanse verkiezingsstrijd van 2017. De oppositie beloofde de Australiër zo snel mogelijk de ambassade uit te sturen en Moreno gaf toe dat de Wikileaks-oprichter zijn land te veel geld kostte. Hij waarschuwde Assange openlijk dat hij zich koest moest houden.
Moreno kwam aan de macht en zag dat de financiële situatie van het land veel slechter was dan Correa had gezegd. Het ene na het andere corruptieschandaal kwam bovendien naar buiten, waardoor de band met zijn politieke mentor bekoelde.
Afrekening
Moreno rekent nu af met de erfenis van Correa: hij zocht toenadering tot de rechtse oppositie, hief de geheime dienst van zijn voorganger op en maakte een einde aan Correa's politiek van inperking van de persvrijheid. Nu lijkt Julian Assange aan de beurt.
Eind maart sloot Ecuador Assange af van de buitenwereld, omdat hij zich weer met binnenlandse politieke aangelegenheden van andere landen had bemoeid. Dit keer prees hij de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging, hetgeen de relatie van Ecuador met Spanje geen goed deed.
Ook bij de BBC vragen ze zich of of het einde van Assange in de ambassade nabij is:
Moreno ging op bezoek in Groot-Brittannië, waarna hij de hoop uitsprak snel een oplossing te vinden voor 'het probleem' Assange. In een interview met de Spaanse krant El Pais zei de president van Ecuador dat Assange een korte gevangenisstraf in Groot-Brittannië zou moeten accepteren.
Gevangenisstraf
Of die oplossing nou realistisch is of niet, het illustreert hoe graag het kleine Zuid-Amerikaanse land af wil van de Australische activist en zijn klokkenluiderssite.
Moreno stelde voor dat de Britten de Wikileaks-oprichter na die korte gevangenisstraf zouden moeten laten vertrekken naar een land 'waar zijn veiligheid gewaarborgd is'. Een ding is duidelijk: dat is niet Ecuador. Daar zijn ze Julian Assange na zes jaar helemaal zat.
