Records droogte en zon sneuvelen, maar Nederland is 'supergoed voorbereid'

Op de laatste dag van juli boekt Nederland een zonuren- en een droogterecord, is de wateraanvoer via de Rijn "zorgwekkend laag" maar blijft er gewoon water uit de kraan stromen. Nederland blijkt goed voorbereid op droogte en stroopt nog eens de mouwen op om de zoetwatervoorraad verder te vergroten.

Vanmiddag is het zon-urenrecord uit 1989 (331 uur zon in de maand mei) gesneuveld en eerder werd al duidelijk dat er in juli volgens de annalen nog nooit zo weinig regen is gevallen. Verder was deze maand de op twee na warmste ooit gemeten.

In Nederland hebben we ons altijd beziggehouden met de afvoer van water, maar nu gaat de aandacht uit naar de aanvoer en het vasthouden van zoet water, zegt dijkgraaf Patrick Poelmann, die in de Stuurgroep Deltaprogramma verantwoordelijk is voor zoet water.

"Er is genoeg reden voor zorg en actie", zegt hij over de droogte. Een van de maatregelen die afgelopen week zijn genomen, is de aanvoer van zoet water uit de Leidsche Rijn naar het gebied rond Boskoop. Normaal gesproken krijgt deze regio water dat bij Gouda wordt ingenomen, maar daar is het water te zeer vermengd met zout zeewater. De bomenteelt en de Nieuwkoopse natuur werden door de droogte bedreigd maar worden nu weer van zoet water voorzien. "Deze omleiding is 25 jaar geleden bedacht, en het werkt nu", zegt Poelmann.

Een ander gevolg van de droogte: de wateraanvoer door de Rijn bij Lobith is nu al net zo laag als normaal gesproken aan het eind van de zomer. "Dat is zorgelijk", zegt de dijkgraaf. "Maar door slim watermanagement kunnen we het zó spreiden over het land dat iedereen in laag Nederland wel aan zijn trekken komt."

In hoog Nederland zijn voor elke regio specifieke maatregelen, zoals sproeiverboden, nodig om deze tijd door te komen. De boeren hebben ontegenzeggelijk veel last van de droogte, maar die tegenslag is inherent aan het boerenbestaan, vindt Poelmann. "Met de verschillende seizoenen zit het soms mee en soms tegen."

De dijkgraaf blijft rustig onder noodkreten van deskundigen dat er snel meer zoetwatervoorraden moeten worden aangelegd, bijvoorbeeld in de uiterwaarden. "Daar kunnen we het in de toekomst over hebben", zegt hij, maar in feite zijn Rijkswaterstaat en de waterschappen al veel langer bezig met maatregelen tegen de droogte. Want het is duidelijk dat we in de toekomst vaker met droge zomers te maken krijgen.

Het IJsselmeer speelt daarbij een grote rol. Dat is hét grote zoetwaterbekken voor Noord- en West-Nederland. "We hebben net in de Stuurgroep Deltaprogramma besloten om voortaan aan het begin van de zomer het peil in het IJsselmeer te verhogen. Door deze ingreep kunnen we langere periodes van droogte doorkomen." Alles bij elkaar is Nederland "supergoed in preventie, zowel qua veiligheid als qua zoetwatervoorraad", concludeert Poelmann.

Dat betekent niet dat iedereen gewoon zijn gang kan gaan. Mensen gaan nu soms toch onverantwoordelijk met water om omdat ze eraan gewend zijn geraakt dat het allemaal wel goed geregeld is, denkt de dijkgraaf. Niet alleen grote organisaties moeten slim en zuinig omgaan met water, maar burgers ook.