Advies: lageropgeleiden 4 jaar eerder met pensioen

Het zou veel eerlijker zijn als niet voor iedereen dezelfde pensioenleeftijd geldt. Lageropgeleiden leven over het algemeen jaren korter dan hogeropgeleiden en zouden daarom ook eerder met pensioen moeten gaan.

Dat staat in een advies van onderzoekers De Beer en Van der Gaag van demografisch instituut NIDI. Zij stellen voor om lageropgeleiden zo'n 4 jaar eerder met pensioen te laten gaan dan hogeropgeleiden.

"Het lijkt eerlijk om voor iedereen dezelfde pensioenleeftijd te gebruiken, maar de omstandigheden van mensen zijn niet hetzelfde", zegt onderzoeker Joop de Beer. "Laagopgeleiden hebben een lagere levensverwachting, onder meer vanwege de levensstijl en woonomgeving. Ze beginnen eerder met werken en het is voor hen vaak moeilijker om het werk vol te houden tot de steeds hogere AOW-leeftijd."

70 of 66 jaar

De komende jaren wordt de pensioenleeftijd verder verhoogd. In 2050 ligt er een AOW-leeftijd van 70 jaar in het verschiet als het beleid niet wordt veranderd.

De onderzoekers stellen voor om de pensioenleeftijd van lageropgeleiden te bevriezen. Dat zou betekenen dat zij in 2050 op hun 66ste met pensioen kunnen, 4 jaar eerder dan hogeropgeleiden.

Die oplossing kost geld. Het zou op korte termijn betekenen dat er in 2021 zo'n 5 procent meer AOW'ers zijn dan als voor iedereen dezelfde hogere pensioenleeftijd geldt.

Zware beroepen

Het is ook geen oplossing waarmee alle problemen worden weggenomen, zegt onderzoeker De Beer. "Het is lastiger dan we van tevoren dachten. Er zijn altijd uitzonderingen, er zijn altijd mensen in zware beroepen die hier niet van profiteren. Maar er is geen simpele ideale oplossing."

In België wordt gewerkt aan een lijst met zware beroepen, maar dat lijkt de onderzoekers geen goede oplossing. "Zo'n lijst is bijna niet te maken, die wordt al snel veel te lang."

Uitgelekt

Werkgevers, werknemers en het kabinet werken al jaren aan een nieuw pensioenstelsel. In een uitgelekt conceptakkoord van werkgevers en werknemers pleiten ze voor algehele bevriezing van de AOW-leeftijd, voor hoger- en lageropgeleiden.

Minister Koolmees zei eerder in de Tweede Kamer dat hij de AOW niet ziet als instrument om het probleem van zwaar werk op te lossen.