Schrijver en Sovjet-dissident Vladimir Vojnovitsj overleden
De Russische schrijver en Sovjet-dissident Vladimir Vojnovitsj (85) is overleden. Hij was vooral bekend vanwege zijn satirische romans.
De in 1975 in Parijs uitgegeven roman De merkwaardige lotgevallen van soldaat Ivan Tsjonkin betekende zijn doorbraak in het Westen. Het boek ging over het 'gewone' leven van de Sovjet-burgers, volgens de schrijver het best bewaarde geheim van de Sovjet-Unie.
Andere bekende werken van Vojnovitsj zijn Anti-sovjet Sovjetunie (1985); Moskou 2042 (1986), een donker beeld van een toekomstige Sovjet-Unie; en Monumentale Propaganda (2001), waarvoor hij de staatsprijs van Rusland kreeg.
Werk verboden
Vojnovitsj werd geboren in Stalinabad (het huidige Doesjanbe) in Tadzjikistan, als zoon van een journalist die mislukte als schrijver omdat hij weigerde Sovjet-propaganda te produceren. Zelf werd de jonge Vojnovitsj geweigerd bij de schrijversschool in Moskou, maar dat bracht hem niet af van zijn ambitie.
Eind jaren 60 werd zijn werk verboden in de Sovjet-Unie. In de jaren 70 kwam hij door zijn kritische werk en zijn activisme steeds verder in de problemen met de autoriteiten. In 1974 werd hij uit de Sovjet-schrijversbond gezet en later werd hem zijn staatsburgerschap afgenomen.
De vrije mens blijkt geen literatuur nodig te hebben.
In 1980 zag hij zich genoodzaakt om in ballingschap te gaan. Hij vertrok naar München en ging onder meer werken voor de radiozender Radio Liberty. Ook woonde hij in de Verenigde Staten. In 1990 gaf Sovjet-leider Michail Gorbatsjov hem zijn nationaliteit terug en sindsdien verbleef hij weer geregeld in Rusland. In 2001 kreeg hij uit handen van president Poetin de Staatsprijs voor Literatuur.
In 2004 zei hij in een interview in De Groene Amsterdammer over het Rusland van Poetin: "Als Poetin zou willen, zou hij via een referendum tsaar kunnen worden. Er wordt al aan gewerkt."
Over de invloed van de literatuur op de samenleving zei hij in datzelfde interview dat hij zich geen illusies maakte. "Wij hadden de illusie dat vrijheid de literatuur ten goede zou komen. De vrije mens blijkt echter geen literatuur nodig te hebben. Die wil televisie en internet, die leest aan het strand alleen een thriller of een detective."