Verkoop van glutenvrije producten in paar jaar tijd verdubbeld

Grotere schappen, meer omzet bij de supermarkten en een keurmerk voor restaurants. De markt voor glutenvrije producten zit de laatste vijf jaar in de lift. Zowel de vraag naar als het aanbod van glutenvrije broden, pasta's en andere speciale producten is fors gestegen.

Sinds 2014 is de omzet van speciale glutenvrije producten bij de Nederlandse supermarkten bijna verdubbeld, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau IRI. Destijds bracht het glutenvrije assortiment 13,56 miljoen euro op, voor dit jaar verwacht het onderzoeksbureau dat er voor ruim 25 miljoen euro aan speciale producten zonder gluten over de kassaband gaan.

"Consumenten zien het als een gezonder alternatief en kopen het daarom steeds vaker. Die groep is breder dan alleen mensen die glutenintolerant zijn", zegt marktanalist Marieke Bokkes van onderzoeksbureau Innova Market Insights.

Het gevolg van de groeiende vraag is dat supermarkten niet alleen meer verkopen, maar ook het assortiment uitbreiden. Uit cijfers van Innova blijkt dat 13,6 procent van alle nieuwe voedsel- en drankproducten in de Nederlandse supermarkt vorig jaar het stempel glutenvrij kreeg. In 2013 was dat 7,6 procent.

Een van de producenten die kansen zagen in glutenvrije producten is Bert-Jan van Dinter. De directeur van zaadveredelaar Vandinter Semo speelde in 2005 voor het eerst met het idee om een fabriek op te zetten voor glutenvrije haver. Hier is een aparte fabriek voor nodig omdat haver, dat zelf geen gluten bevat, tijdens het productieproces anders besmet raakt door andere granen. "Toen deden we mee met een proef van de Universiteit Wageningen", vertelt Van Dinter. "Maar die proef stierf een stille dood. De markt was te klein." Destijds kochten alleen mensen met coeliakie (glutenintolerantie) de producten.

Toch was de ervaring die Van Dinter toen opdeed belangrijk. "Later zagen we dat er veel interesse in superfoods en oergranen kwam. Glutenvrije producten kregen toen ook een grotere afzetmarkt". Dus nam Van Dinter contact op met een maalderij die kon waarborgen dat de glutenvrije haver niet besmet zou worden door een rondslingerende korrel tarwe of spelt. Toen hij die gevonden had, liet Van Dinter een pelmachine bouwen van 8 bij 8 meter en zette hij de productie in gang met vijf telers.

Inmiddels is de productie van glutenvrije haver goed voor 10 procent van de totale omzet van Vandinter Semo. Twintig telers verbouwen nu 200 hectare haver en leveren veertig vrachtwagens per jaar. Van Dinter: "Dat wordt onder meer gebruikt voor glutenvrije pasta, brood, havervlokken, granola en granenrepen."

Steeds meer gluten-intoleranten

Naar verwachting neemt de groep Nederlanders met een gluten-intolerantie de komende tijd alleen maar toe. Deze maand nog zei het Nederlands Huisartsen Genootschap dat de richtlijn voor de diagnose wordt aangepast, zodat meer gevallen herkend zullen worden. "Uit onderzoek in andere landen blijkt dat naar schatting 1 procent van de bevolking coeliakie heeft. Dat zou betekenen dat het gaat om 170.000 Nederlanders", zegt Bianca Rootsaert, voorzitter van de Nederlandse Coeliakie Vereniging. Toch is gluten-intolerantie vastgesteld bij maar 30.000 Nederlanders.

Of extra diagnoses de omzetten in de supermarkt verder zullen stuwen, is maar de vraag. "Wij zien niet echt meer groei in de markt. Eerder een stabilisering. Er is een groep mensen die echt geen gluten kan eten, maar een nog grotere groep die gluten niet in een gezond dieet vindt passen", zegt Rootsaert. "Die laatste groep is heel volatiel. Gluten is daarin niet meer de nieuwste trend, dat is vegan."

Dat de trend voor glutenvrij eten mogelijk over zijn piek is, komt ook door berichten van onder meer de Consumentenbond dat glutenvrij niet altijd beter is. Glutenvrije producten zijn voor mensen die geen coeliakie of gluten-sensitiviteit hebben niet per se gezonder. Zo bevatten glutenvrije producten soms meer suiker en minder vezels dan een alternatief met gluten.

Toch deelt Bokkes van Innova de analyse dat de hype terugloopt niet. "Het leek in eerste instantie een hype, maar de groei houdt echt jaar op jaar aan. Het lijkt dus echt door te zetten", zegt Bokkes. Ook prognoses voor de internationale marktomvang van glutenvrije producten suggereren dat een goed gevuld glutenvrij-schap een blijvertje is. Het Amerikaanse marktanalysebureau Statista becijferde eerder dit jaar dat de markt tussen 2013 en 2020 verdubbelt. Branchegenoot Grand View Research publiceerde een jaar eerder een rapport waaruit blijkt dat de markt naar verwachting tot 2025 met gemiddeld 9,3 procent per jaar zal groeien.