Chef-dirigent Koninklijk Concertgebouworkest beschuldigd van wangedrag

Twee zangeressen beschuldigen de chef-dirigent van het Koninklijk Concertgebouworkest, Daniele Gatti, van seksueel grensoverschrijdend gedrag. In een lang artikel in The Washington Post over seksueel wangedrag in de klassieke muziekwereld vertellen zij over incidenten die zich voordeden in 1996 en in 2000, dus lang voordat Gatti aantrad in Amsterdam (dat was in 2016).

De sopraan Alicia Berneche, die destijds 24 was, zegt dat de tien jaar oudere Gatti haar in 1996 uitnodigde voor een coachingsessie. Maar toen ze zich bij hem in de kleedkamer vervoegde om een afspraak te maken pakte hij haar bij haar billen en probeerde haar te zoenen. Een andere sopraan, Jeanne-Michèle Charbonnet, schetst een soortgelijk voorval, vier jaar later in Bologna, waar zij een rol had in de opera De Vliegende Hollander van Richard Wagner.

Gatti laat via een woordvoerder tegenover de krant weten dat de aantijgingen hem verrassen. "Elke keer dat ik iemand heb benaderd, deed ik dat in de volle overtuiging dat de interesse wederzijds was. Dit zijn gebeurtenissen van lang geleden, maar als ik iemand heb gekwetst bied ik daarvoor oprecht excuses aan."

Enorme invloed

Sopraan Berneche zegt dat ze Gatti's ongewenste toenaderingspoging had willen melden bij het Ryan Opera Center in Chicago. Maar iemand aan wie ze het voorlegde raadde het haar af. "Als je je mond opendoet, word jij ontslagen, en gaat hij door." Uiteindelijk nam zij de verantwoordelijkheid en schreef Gatti een brief waarin ze zich ervoor verontschuldigde dat ze zich aan hem opdrong.

In het verhaal in The Washington Post is sterdirigent Gatti slechts een van een reeks voorbeelden die worden opgevoerd om seksuele misstanden in de muziekwereld te beschrijven. "In de top van de klassieke muziekwereld hoeven de sterren vaak geen verantwoording af te leggen voor hun gedrag", schrijft de krant. De verslaggevers spraken naar eigen zeggen het afgelopen halfjaar met meer dan vijftig mensen uit de muziekwereld die te maken hebben gehad met seksueel wangedrag.

Het beeld dat ze schetsen is vergelijkbaar met dat wat er sinds de beschuldigingen tegen producent Harvey Weinstein van de filmwereld bestaat. "Vooral jonge musici op conservatoria en in opleidingsprogramma's zijn kwetsbaar. Docenten hebben enorme invloed op de toekomstige carrière van hun studenten: lovende woorden kunnen deuren openen, maar door kritiek kunnen die voor altijd dicht blijven."

Loopbaan verwoesten

Daarom doen musici, zangers en zangeressen er net als acteurs en actrices liever het zwijgen toe. Ongewenst gedrag van een grote ster of invloedrijke docent aan de kaak stellen kan je loopbaan verwoesten, of ten minste tot veel minder werk leiden.

De Amerikaanse vakbond van musici zegt al drie jaar een online systeem te hebben waar mensen anoniem melding kunnen doen van seksuele intimidatie. Maar dat wordt pas gebruikt sinds het uitbreken van de #MeToo-affaire afgelopen najaar. "Dat zegt veel over het klimaat", zegt een vakbondsbestuurder. "Het was veel te riskant om een klacht in te dienen."