'Cryptokoorts' zet mensen aan tot beleggen in bitcoin

Je bent gek en een dief van je portemonnee als je niet je geld in bitcoins of andere cryptomunten steekt, was de stemming. De bitcoinkoers liep in het najaar razendsnel op en beleggers stapten massaal in bitcoin en andere crypto's, waardoor het nog harder ging.

Naar schatting hebben 540.000 Nederlanders geld in crypto's gestoken. De cryptobeleggers zijn relatief jong, gemiddeld 38 jaar, willen snel geld verdienen, en het gros van hen heeft weinig of geen ervaring met beleggen.

Vaak begonnen zij ermee toen de bitcoin een hype werd en de koers omhoog vloog. Familie en vrienden met crypto's stookten het vuur op, want je wilt niet achterblijven. In 2016 was die 'cryptokoorts' nog voor 43 procent van de mensen reden om zich op de bitcoin te storten, begin 2018 was dat al 82 procent.

Dat blijkt uit marktonderzoek naar de Nederlandse cryptobeleggers van de Autoriteit Financiële Markten, de toezichthouder op financiële markten en producten. Uit de cijfers concludeert de AFM dat de opkomst van crypto's vooralsnog niet zorgwekkend is, ondanks de toestroom van onervaren beleggers in een volatiele markt. "We willen het eigenlijk ook geen beleggen noemen maar veeleer speculeren", zegt Lars van de Ven van de AFM.

10 procent van de cryptobeleggers heeft ook wel eens meegedaan met een ICO, een Initial Coin Offering. Daarbij wordt geld opgehaald voor een of ander project of een startup waarbij crypto's worden uitgegeven als token, een soort aandeel. Een riskante bezigheid vindt de AFM. De speculanten schatten zelf de kans op verlies op minder dan 50 procent, maar in de praktijk mislukt tot wel 80 procent van de ICO's.

Aanvankelijk was de bitcoin het icoon van een nieuwe digitale en transparante techniek van data-opslag, de blockchain, die banken overbodig zou maken en betalingsverkeer vrij en veilig, maar daar had al snel niemand het meer over. De koersexplosie van de bitcoin lonkte om slapend rijk worden. In de ogen van de AFM en De Nederlandsche Bank is de cryptomunt ook geen geld of betaalmiddel, maar meer een verzamelobject en ruilmiddel. De volatiele koers en het gebrek aan toezicht maakt het ongeschikt als munt.

De AFM waarschuwt al langer over de crypto's. De snelle opmars vertoonde kenmerken van een financiële zeepbel. Iets kopen omdat iedereen het doet, brengt risico's met zich mee en kan duiden op een bubbel, vindt de AFM.