Wordt waterstof de vervanger van aardgas?

• Rosa Hofgärtner

Ons gasnet is geschikt voor waterstof. Certificeringsinstituut Kiwa heeft vastgesteld dat waterstof in de toekomst aardgas zou kunnen vervangen zonder dat we ons huidige gasnet rigoureus moeten veranderen. De netbeheerders geven aan dat ze dit verder willen onderzoeken.

Ad van Wijk is hoogleraar toekomstige energiesystemen. Van Wijk: "Dit betekent eigenlijk dat de miljarden aan infrastructuur die we onder de grond hebben niet vervangen hoeft te worden. De meeste materialen van het gasnet zijn geschikt om waterstof te transporteren. Dus wat de kosten betreft is dat een meevaller."

Waterstof zou vooral een alternatief kunnen bieden voor wijken die niet geschikt zijn voor andere gasloze oplossingen, zoals elektrische warmtepompen of het warmtenet. "Dat zijn bijvoorbeeld regio's met oudere boerderijen of historische binnensteden", zegt Van Wijk. "Het is heel duur om dat soort huizen met een warmtepomp te verwarmen, een warmtenet is er niet en het isoleren van historische gebouwen kan veel gedoe zijn. In die gevallen kan overgaan op waterstof aantrekkelijk zijn, vooral als de infrastructuur er toch al is."

Aanpassingen

"Er moeten wel een paar aanpassingen gedaan worden", zegt Jenny Huttinga, woordvoerder van Netbeheer Nederland. "Dan moet je bijvoorbeeld denken aan een nieuwe gasmeter en een andere cv-ketel. Maar het gaat ook om veiligheid. Waterstof ruikt niet, dus daar zou een geurtje aan toegevoegd moeten worden."

Volgens Van Wijk wordt waterstof vaak onterecht gezien als onveilig. "Waterstof kan zelfs veiliger zijn dan aardgas. Als er een lek is, stijgt het gas zo snel dat een kans op een explosie in een huis klein is. En er is geen koolmonoxidevergiftiging meer."

Met de productie, distributie en het gebruik van waterstof is echter nog geen grootschalige ervaring opgedaan. Of waterstof werkelijk toekomst heeft in Nederland zal nog moeten blijken. De netbeheerders staan er wel voor open om het onderzoek voort te zetten. "Om deze techniek verder te kunnen ontwikkelen is samenwerking met andere partijen ontzettend belangrijk", zegt Huttinga. "Net als bij het Klimaatakkoord moeten hier meerdere partijen bij betrokken worden."

In het klimaatakkoord komt het woord waterstof 66 keer voor. "Terwijl nog maar weinig mensen er een jaar geleden over hadden gehoord", zegt Van Wijk. In het akkoord wordt groene waterstof genoemd als een CO2-neutrale optie voor de industrie en mogelijk voor de gebouwde omgeving. Waterstof zou ook in de transportsector een oplossing kunnen bieden.

"In het akkoord staat het vaak nog in de onderzoeksfeer. Er wordt gezegd dat er nog meer onderzoek of innovatie nodig is. Ik denk dat dit in de komende periode naar de praktijksfeer zal verplaatsen", zegt Van Wijk. Hij verwacht dat waterstof al voor 2030 in bepaalde gebieden gebruikt kan worden in woningen.

Huttinga benadrukt wel dat waterstof nu nog niet gezien moet worden als een alternatief voor andere duurzame oplossingen. "Voor de eerste doelstelling van het klimaatakkoord in 2030 moeten we kijken naar alle opties die onze CO2-uitstoot kunnen verminderen en ons vooral niet alleen maar richten op waterstof. Uiteindelijk gaat het om de combinatie van oplossingen."