'We hebben whiskey naar de grot gesmokkeld en daar getoost'

Toen de twaalf Thaise voetballers en hun coach eindelijk bevrijd waren uit de grot, kon de reddingsploeg voor het eerst in dagen even ontspannen. "De ploeg was opgelucht gisteravond, moe, en dronken", zegt de Belgische duiker Ben Reymenants, die hielp bij de reddingsoperatie, in een gesprek met correspondent Marieke de Vries.

"Ik heb ze een fles whisky gegeven en die is naar de grot gesmokkeld. Daar is getoost op de goede afloop."

Reymenants noemt het een wonder dat de voetballers allemaal in veiligheid gebracht konden worden. "Je hebt meer kans om de staatsloterij te winnen dan om dit te overleven. Het is echt een mirakel."

De jongens legden de ruim 3 kilometer lange tocht af op een opvouwbare stretcher, een soort cocon noemt Reymenants het. Ze hadden constant een luchtmasker op en werden begeleid door een duiker voor en een achter.

"Het draaide allemaal om snelheid. Doordat ze zo lang stillagen, raakten ze in een soort winterslaap. Hun hartslag ging heel erg naar beneden, hun ademhaling ook. Dat kwam ook doordat ze zo mager waren, ze hadden geen lichaamsvet meer."

Het moeilijkste stuk in de route was een U-bocht halverwege, met een opening onder water van nog geen halve meter. "Dat was voor die kinderen heel eng. Ze zien in die cocon niks. Ze weten dat er iemand voor en achter was, maar als je niet wordt vastgepakt is dat heel eng."

Doorgegeven

Veel duiken kwam er uiteindelijk niet aan te pas. Doordat er al veel water was weggepompt, stond de route bijna droog. "Het was vooral klauteren door slijk en modder, dat was heel zwaar."

Het laatste gedeelte van de tocht verliep gemakkelijker doordat een groep rotsklimmers een route met touwen had uitgezet. De stretchers konden in een soort kabelbaan naar beneden worden doorgegeven.

"De klimmers wisten welke haken ze in de steen van het plafond moesten slaan. Dat heeft enorm geholpen. De jongens werden hand over hand doorgegeven: ieder team deed 200 meter en droeg dan over aan de volgenden."

Al met al moeten er bij de operatie zo'n 5000 hulpverleners betrokken zijn geweest, schat Reymenants. Reddingswerkers en duikers, maar ook ondersteunende diensten als koks. "We waren heel blij met de vrijwilligers die elke dag onze kleren wasten. Die zaten elke keer weer helemaal onder de modder."

De reddingsoperatie werd gisteren afgesloten. Een terugblik:

De coördinatie van de internationale reddingsoperatie liet aanvankelijk wat te wensen over, oordeelt Reymenants. "Iedereen wist het beter, iedereen had zijn eigen oplossing."

Gelukkig nam een team van de Australische Flying Docters snel het voortouw. "Zij hadden een arts die ook professioneel duiker is. Hij had vorig jaar nog een training grot-evacuatie gedaan. Hij was de enige die een draaiboek had; daar luisterde iedereen naar."

Zodra de jongens buiten aankwamen, moesten ze eerst bijkomen in een veldhospitaal. Vanwege de 'winterslaap' werden ze er enkele uren gestabiliseerd met zuurstof en voeding, voordat ze verder naar het ziekenhuis werden vervoerd. Reymenants maakte zich aanvankelijk zorgen over de shocktoestand van de coach, maar ook hij is inmiddels aangesterkt.

Reymenants zelf is inmiddels herenigd met zijn familie op de Filipijnen, waar hij op vakantie was toen de oproep om te helpen kwam. Thailand had bij vertrek nog een verrassing in petto.

"Ik werd naar de eersteklaslounge gebracht en daar stond een oude man in een wit kostuum met allemaal speldjes, gestuurd door de koning. Ongeschoren en in mijn oude plunje voelde ik me wat ongemakkelijk, maar hij gaf me een gouden schotel, een boek, een zilveren doos en een houten beeld. Als dank van de koning."