Dooi Ethiopië-Eritrea zet door: leiders schudden elkaar de hand

In de Eritrese hoofdstad Asmara hebben de leiders van Ethiopië en Eritrea elkaar voor het eerst in bijna twintig jaar ontmoet. De ontmoeting tussen de hervormingsgezinde premier van Ethiopië, Abiy Ahmed, en de dictatoriale president Isaias Afewerki wordt gezien als een nieuwe doorbraak in de betrekkingen tussen beide landen.

Abiy en Afewerki lachten en omhelsden elkaar, en reden langs juichende en dansende toeschouwers in Asmara, dat vol hangt met vlaggen van beide landen.

Golf van hervormingen

Ethiopië en Eritrea vochten eind jaren negentig een van de bloedigste oorlogen uit op het Afrikaanse continent. Er vielen zo'n 80.000 doden vanwege een conflict over een stuk land in het grensgebied.

Sinds het aantreden van de 42-jarige Abiy als premier van Ethiopië, in april van dit jaar, is er veel veranderd. Abiy zette een golf van hervormingen in gang, liet politieke gevangenen en journalisten vrij, opende de economie voor investeerders en stond toe dat tal van geblokkeerde websites weer bereikbaar waren.

Vorige maand verraste hij door het in 2000 gesloten vredesverdrag met Eritrea volledig te accepteren. In het verdrag is afgesproken hoe het grensgebied in het noorden wordt verdeeld. In Ethiopië kan dit nog een heikel punt worden, zegt correspondent Elles van Gelder vanuit Ethiopië. "In het noorden, in de provincie Tigray, zijn Ethiopiërs niet gelukkig met deze toezegging en daar zijn ook protesten."

Vrede kan voor beide landen grote economische voordelen hebben, zegt Van Gelder. "Ethiopië heeft geen directe toegang tot de zee en moet nu veel geld aan Djibouti betalen om die haven te gebruiken. Ook betekent vrede met Eritrea minder investering in het leger in het noorden van het land. Eritrea is straatarm. Het grootste deel van de bevolking zit gedwongen in het leger, dus de beroepsbevolking is klein en het land is internationaal afgesloten."

Volgens Van Gelder werden er voor dit bezoek wel vraagtekens gezet bij de bedoelingen van de Eritrese president Afewerki, maar biedt deze ontmoeting nieuwe hoop: "Hij heeft het conflict met Ethiopië juist altijd gebruikt om zijn repressieve beleid in Eritrea te verantwoorden. Vooral de gedwongen dienstplicht, die officieel 18 maanden is maar in realiteit oneindig duurt, is volgens hem nodig wegens het conflict."

"Die gedwongen dienstplicht is de motivatie voor veel jonge Eritreeërs om hun land te verlaten en de gevaarlijke tocht naar Europa te maken. De hoop is dat deze vrede Afwerki dwingt tot meer openheid in Eritrea. De bevolking wil hervormingen. Maar het land heeft een lange weg te gaan en de despoot wil natuurlijk tegelijkertijd zijn machtspositie behouden, dus het is nog maar de vraag of hij de teugels enigszins gaat laten vieren."