Ging Syriëganger Lieke S. op een spirituele reis of wilde ze bij IS?

• Anouk Kantelberg

  redacteur Online

Zelfverzekerd loopt ze de rechtszaal binnen: Lieke S., de 35-jarige vrouw uit Eindhoven die ervan wordt verdacht dat ze zich wilde aansluiten bij terreurgroep Islamitische Staat in Syrië. Ze is vastbesloten om haar kant van het verhaal aan de rechtbank in Den Bosch te vertellen.

In december 2016 werd S. aangehouden bij de grens tussen Turkije en Bulgarije. Ze was onderweg naar huis nadat ze had geprobeerd om af te reizen naar Syrië. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) om zich bij de strijd van IS te voegen.

Ze wil vandaag op alle mogelijke manieren bewijzen dat ze niets kwaads in de zin had met haar reis. "Ik wilde me zeker niet aansluiten bij de gewapende terreurgroep", vertelt S. rustig tegen de rechtbank. Naar eigen zeggen ging ze richting Syrië voor een spirituele reis.

Visioenen

In de zomer van 2016 bekeerde Lieke S. zich tot de islam. Ze is altijd christen geweest, maar in haar geloof vond ze destijds niet wat ze nodig had. Toen ze de Koran las veranderde er iets en werd ze steeds meer aangetrokken tot de islam. Na haar bekering riep het geloof haar, vertelt S. de rechtbank. In visioenen zag ze dat ze naar het Midden-Oosten af moest reizen. "Het overviel me, want ik had nooit gedacht dat ik die kant op zou gaan."

In september 2016 vertrok ze. Als ze in de buurt van de grens tussen Turkije en Syrië komt wordt ze aangehouden door Turkse soldaten. Ze ondervragen haar en laten haar een dag later weer gaan. Ondertussen is ze wel op de radar gekomen bij de Nederlandse autoriteiten en wordt ze op een internationale terreurlijst geplaatst.

S. schrijft veel. Voordat ze afreisde schreef ze twee boeken over haar worsteling met het geloof en haar bekering tot de islam. Tijdens haar reis hield ze ook een dagboek bij.

De rechter leest passages voor. "Ik begrijp waarom sommige aanslagen gepleegd worden." Ze verwijst in haar notities naar de aanslagen in Parijs en Brussel. "Die zijn gepleegd door soldaten geroepen door Allah, als vergelding voor bombardementen op Syrië door het Westen." S. geeft aan dat ze in die tijd ongenuanceerder was dan nu. "Ik denk er nu anders over."

Het woord 'jihad' valt. Ze snapt dat mensen daarvan kunnen schrikken. "Het wordt geassocieerd met aanslagen en onthoofdingen." Maar S. heeft een ander gevoel bij het woord. "Het betekent ook de strijd aangaan met je ego, de innerlijke jihad." De vrouw geeft aan dat ze om die reden heeft geprobeerd af te reizen naar Syrië.

Het mislukte. Naar eigen zeggen werd ze bij de grens een keer tegengehouden en legde ze zich daarbij neer. De rechter leest hierop opnieuw uit een dagboek voor, waarin ze vertelt dat ze meerdere keren de oversteek heeft proberen te maken. Ook schrijft S. dat het haar niet is gelukt om contact te leggen met de mensen voor wie ze was gekomen.

Vluchtelingen in Syrië helpen

Wie dat zijn vertelt ze niet duidelijk. Wel geeft ze aan dat ze vluchtelingen wilde helpen. In Turkije was dat niet nodig vertelt ze. "Daar werden ze netjes verzorgd." Om mensen te kunnen helpen moest ze de grens oversteken naar Syrië.

Maar uit brieven aan haar ouders en zus blijkt weer iets anders. "Dit hoort bij mijn leven en mijn keuze voor mijn werk voor IS", schrijft Lieke S. Ook zegt ze dat bij IS veel lievere mensen zitten dan mensen denken.

Later schrijft ze ook aan haar zus dat ze "zeer voorzichtig moet zijn en dat als ze terugkomt ze mogelijk voor langere tijd niet beschikbaar is". Na enkele maanden in Turkije besluit ze terug te keren naar Nederland. Tijdens de terugreis wordt ze aangehouden.

OM eist half jaar voorwaardelijk

De rechtbank heeft moeite met naast elkaar leggen wat S. destijds schreef en wat ze nu vertelt. Het lijkt haaks op elkaar te staan.

Het OM vindt dat ook, maar denkt dat S. zich wel degelijk wilde aansluiten bij IS. "Dat blijkt ook uit het schriftje dat ze achterliet in haar woning, waarin ze benadrukt dat ze naar het kalifaat ging", zegt de officier van justitie. "Op basis hiervan kan niet anders dan geconcludeerd worden dat verdachte naar Syrië wilde reizen om zich aan te sluiten bij Islamitische Staat."

Het OM eist om poging tot aansluiten bij IS een voorwaardelijke celstraf van een half jaar. Er volgt geen eis voor onvoorwaardelijke celstraf, S. omdat ze al acht maanden in voorarrest zat en vanwege de medewerking die ze heeft verleend.