De VAR nu al niet meer weg te denken, maar het kan nog beter

Het duurde lang voordat de FIFA wilde toegeven aan technologische hulpmiddelen. Maar nu ze er eindelijk zijn, in de vorm van een 'video assistant referee', is het na drie speelrondes op het WK nauwelijks meer weg te denken.

"De VAR is een succes", luidt de conclusie van arbiter Bas Nijhuis. Na de groepsfase gaat de discussie niet eens zozeer meer over óf de VAR moet blijven, maar meer over wanneer en hoe vaak hij moet worden ingezet.

Marokko had bijvoorbeeld graag gezien dat er in de wedstrijd tegen Portugal wat nauwkeuriger gekeken was naar enkele momenten en het land deed, nadat het uitgeschakeld was, zijn beklag bij de FIFA.

Maar of het nu om strafschoppen voor Marokko ging, een rode kaart voor Cristiano Ronaldo of om een penalty voor Neymar, in alle wedstrijden en in alle groepen kwam de VAR wel een keer voorbij.

Zonder interventie van de videoscheidsrechter was Zuid-Korea niet eens op 1-0 gekomen tegen Duitsland, het doelpunt dat uiteindelijk de uitschakeling inleidde van de wereldkampioen.

23 beslismomenten

Het gebeurde vier keer dat de VAR een doorslaggevende rol had in het toekennen van een doelpunt. In alle gevallen achteraf terecht. Zestien keer velde de assistent een oordeel over een mogelijke penalty, waarbij de bal tien keer op de stip belandde.

"Het is een duidelijke meerwaarde. Dat is gebleken", vervolgt Nijhuis. "We hebben al heel wat beslissingen gezien die goed zijn uitgepakt. Er zijn ook fouten gemaakt, zeker, en daar ligt dan al snel de nadruk op. Maar dan zeg ik: in de Bundesliga zijn er afgelopen seizoen 75 beslismomenten geweest. Daarvan waren er achteraf 11 fout. Maar die andere 64 waren goed. En die 64 waren zonder de VAR óók fout geweest."

Nijhuis constateert wel een niveauverschil tussen de VAR's onderling. "Danny (Makkelie, red.) is de meest ervaren VAR. Dat blijkt wel. Zoals woensdag bij Duitsland tegen Zuid-Korea, waar hij een doelpunt terecht liet goedkeuren. Waar hij was, heeft de input van de VAR geleid tot goede beslissingen."

Kuipers en Neymar

Ook bij het duel Brazilië-Costa Rica, waarin arbiter Björn Kuipers en de Braziliaanse sterspeler Neymar een woordenwisseling hadden, was het ingrijpen van Makkelie cruciaal. "Hij draaide een strafschop terug die Björn aan Neymar had gegeven. Geweldig. Had hij dat niet gedaan, dan was het toernooi voor Kuipers wellicht nu over geweest."

"Er zijn ook momenten geweest waarin er niet of niet goed ingegrepen is, bijvoorbeeld bij Servië-Zwitserland. Er hingen twee Zwitserse verdedigers aan een aanvaller van Servië en er werd niet ingegrepen. Of zoals bij Argentinië-Kroatië. waarbij er een aantal harde tackles op de enkels waren die over het hoofd zijn gezien. Daarin zie je nog het niveauverschil tussen de VAR's."

Uit een peiling op Instagram blijkt dat het merendeel van de voetbalkijkers vindt dat de VAR moet blijven. Liefst 73 procent van de volgers van @NOSsport vindt dat het voetbal niet meer zonder kan.

88 procent vindt voetbal eerlijker met VAR

Een nog hoger percentage van de in totaal ruim 10.000 mensen die meededen aan de poll, namelijk 88 procent, stelt dat de aanwezigheid van de VAR zorgt voor een eerlijker verloop van een wedstrijd.

"Ik vind ook dat het voetbal niet zonder kan", zegt Nijhuis. "En los van de juiste beslissingen die nu worden genomen, verhoogt het ook nog eens de amusementswaarde. Bij elk VAR-moment veert het publiek op. Het is spannend. En voor ons scheidsrechters is het ook heerlijk. We hoeven niet meer een dag later in de kranten te lezen dat we een penalty hebben gemist."

Voor Nijhuis hoeven de situaties waarover de VAR kan oordelen, niet uitgebreid te worden. "Zoals het nu gaat, gaat het goed. Moeten we dan ook nog naar hoekschoppen gaan kijken, of die wel correct gegeven worden? Hoeft voor mij niet. Nu kan een VAR in vier situaties ingrijpen: bij een doelpunt, bij harde tackles, bij persoonswisselingen - krijgt de juiste speler wel de juiste kaart? - en bij strafschopmomenten."

De FIFA zal pas na het toernooi met een definitief oordeel komen over de inzet van de VAR in de toekomst, maar het ligt voor de hand dat het een vervolg krijgt op toernooien. Of de VAR ook in andere competities wordt ingezet, is nu de vraag.

"De FIFA heeft gezegd dat de bonden zelf mogen beslissen, zolang het onder toezicht van de IFAB gebeurt. De UEFA heeft gezegd dat de VAR komend seizoen nog niet in de Champions League zal worden ingezet, maar ik denk eerlijk gezegd dat er geen ontkomen aan is."