Maakt het dichtdraaien van de gaskraan Groningen veiliger?
De onderzoeken naar de gevolgen van het versneld afbouwen van de gaswinning zijn klaar. Ze liggen nu bij de Mijnraad. Die gaat minister Wiebes van Economische Zaken op 2 juli adviseren over de versterking van huizen in Groningen en misschien ook over een snellere afbouw van de gaswinning.
De stukken geven volgens ingewijden geen duidelijke richting aan voor de minister. De onderzoeksinstituten laten de politieke keuzes aan Wiebes. Zij schetsen de wetenschappelijke onzekerheden. Die zijn er nog veel, omdat er nog steeds onvoldoende kennis is over wat er onder de grond gebeurt bij gaswinning.
Berekeningen
De afgelopen maanden rekenden het KNMI, TNO en het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) gegevens door over de gaswinning, de aardbevingen en de sterkte van huizen in het gaswinningsgebied. Er is geen nieuw onderzoek gedaan. Er zijn slechts berekeningen gemaakt met de nieuwe jaarlijkse gasproductie, zoals door minister Wiebes voorgesteld. Het Staatstoezicht op de Mijnen maakt de resultaten van zijn analyse vanochtend bekend.
Wiebes wil dat er na 2030 geen gas meer in Groningen wordt gewonnen. In het verleden adviseerde de Mijnraad alleen over vergunningen voor mijnbouw. Maar na een herziening van de Mijnbouwwet in 2016 adviseert de Mijnraad nu ook over winningsplannen.
Onrustige bodem
In recente hoorzittingen in de Tweede Kamer waren het KNMI en het SodM al kraakhelder over de onrustige bodem in Groningen. Volgens het SodM namen in 2017 de bevingen toe, ondanks de productiebeperking. Dat wordt ook herkend door het KNMI, dat nog altijd een beving met een kracht van 5 als maximaal mogelijk ziet.
Wiebes wil op basis van de nieuwe berekeningen een besluit nemen over het versterken van huizen in Groningen. Daarover ontstond onlangs een groot conflict tussen hem en de provincie Groningen. De minister heeft de versterkingsoperatie stopgezet, die net, na drie jaar technisch onderzoek, op gang kwam. Hij denkt dat door de verdere productieverlaging Groningen veiliger wordt. En dus, hoopt hij, hoeven veel minder huizen versterkt en in het ergste geval gesloopt te worden.
Tijdelijk versterken
Er gaan buiten Groningen steeds meer stemmen op om huizen tijdelijk te versterken, zodat sloop niet nodig is. De inspecteur-generaal van het SodM hintte daar al op tijdens de hoorzitting in de Kamer. Huizen worden dan bijvoorbeeld van binnenuit met tijdelijke steunbalken sterker gemaakt. Die kunnen dan na verloop van tijd, als de bodem weer rustig wordt, weer worden verwijderd. Dat zou door de snellere afbouw van de gaswinning eerder zijn dan aanvankelijk werd gedacht. Alleen de meest bedreigde gebouwen hoeven dan nog maar direct aangepakt te worden. Naar verluidt gaat dat om zo'n 4000 panden.
Dat maakt de hele versterkingsoperatie een stuk goedkoper voor het Rijk en de NAM, die op dit moment alle kosten als gevolg van gaswinning nog delen. Overigens werd gisteren bekend dat de Staat een groter deel van de kosten (73 procent) voor zijn rekening gaat nemen dan de NAM. Nu verdelen zij de kosten ook al, maar betaalt de NAM zo'n 10 procent meer mee.
