Geen akkoord over klimaatafspraken industrie en milieubeweging

• Henrik-Willem Hofs en Rob Koster

De partijen die onderhandelen over maatregelen om de hoeveelheid CO2 die de industrie uitstoot, terug te dringen, komen er niet uit. Grote bedrijven en de milieubeweging staan lijnrecht tegen over elkaar. De doelstelling is dat de industrie voor 10 juli harde afspraken op tafel legt. De kans dat partijen daar nog in slagen lijkt zo goed als nul.

Zo verzet Greenpeace zich tegen de plannen om grote hoeveelheden CO2 af te vangen en op te slaan in lege gasvelden onder de Noordzee.

Bedrijven zouden idealiter kolen, olie en gas moeten vervangen door elektriciteit. Het gaat om kostbare maatregelen om het hele productieproces van fabrieken te veranderen. Die maatregelen zouden geen direct rendement opleveren terwijl de grote bedrijven internationaal moeten concurreren.

Uiteindelijk is er een verdienmodel voor elektrificatie en de ontwikkeling van schone brandstoffen, zoals waterstof, voor de industrie, maar dat kost tijd. "Ik denk dat we in deze fase een zetje nodig hebben", vertelde president-directeur Marjan van Loon van Shell deze week op een energie-bijeenkomst in Den Haag. "En daar zal toch echt wel wat geld bij moeten."

Bedrijven willen kortom meer garanties van de overheid voor ze zich committeren aan verduurzamingsinvesteringen die tientallen miljoenen of meer kunnen kosten. Greenpeace is woedend dat betaalbare alternatieven die de milieuorganisatie heeft voorgesteld niet serieus genomen worden. Bovendien werden milieuorganisaties vorige week even buitenspel gezet naar aanleiding van irritatie over kritiek van Greenpeace op de industrie in dagblad Trouw.

Marjan van Loon van Shell verwoordde het als volgt. "Samenwerken betekent ook een beetje moed tonen om de ander te vertrouwen. Iedereen staat aan de rand van het zwembad met de vraag: wie springt eerst? We springen met zijn allen als er ook echt een goede teamspirit is. De milieubeweging kan daaraan meedoen maar op het moment dat ze blijven pootje haken dan springt ook niemand in dat zwembad", zei Van Loon.

Faiza Oulahsen van Greenpeace reageert als door een adder gebeten: "Shell is een oliebedrijf. Oliebedrijven hebben geen baat bij klimaatplannen. De afgelopen maanden bij de onderhandelingen hebben wij geen enkel duurzaam plan gezien van Shell."

Het feit dat partijen nu zo goed als zeker geen harde afspraken kunnen maken betekent niet dat de onderhandelingen voorbij zijn. De doelstelling van minister Wiebes - de industrie moet voor 2030 een CO2-reductie van 14,3 megaton halen - blijft overeind. Na de zomer zullen er alsnog concrete afspraken gemaakt moeten worden om te voorkomen dat de overheid maatregelen gaat opleggen om de doelstelling te halen.