Timmermans: dit is het tijdperk van stoere dingen schreeuwen
Internationale afspraken lijken niets meer waard. Italië weigert schepen met vluchtelingen op te nemen. De Amerikaanse president Trump schoffeert de Europese leiders en schrapt met een tweet de afspraken van de G7, omdat hij boos is. "Het is het tijdperk van stoere dingen schreeuwen, maar wat je roept heeft wel consequenties."
Eurocommissaris Frans Timmermans is stellig in zijn gesprek met NOS-correspondent Arjan Noorlander. "Die consequenties van je woorden moet je onder ogen zien, je moet altijd weer terug naar de onderhandelingstafel. We hebben in Italië gezien, dat er over de euro heel wat wordt geroepen. Als dat dan consequenties heeft, wordt gezegd: nee, we willen toch liever in de euro blijven. Dus uiteindelijk komen ze weer bij elkaar. Alleen, nu de politiek scherper is geworden in bijna alle lidstaten, worden er steeds vaker heel grote woorden gebruikt, maar woorden hebben consequenties."
Gouden bergen
De moeilijkheid voor de politiek is dat veel nationaal-populistische politici juist zijn gekozen met de belofte zaken te veranderen. Trump wil 'America first', de Italiaanse regering wil geen nieuwe migranten meer, de Hongaren willen geen migranten meer, de Britten willen uit de EU. "Ja, en vervolgens zeg je dat, en dan blijkt dat geen oplossing meer te bieden en moet je toch weer met elkaar gaan praten. Ik zou hopen dat we eruit leren. Brexit, dat zou allemaal gouden bergen opleveren. De realiteit in het Verenigd Koninkrijk is toch iets anders."
Dat voelt niet altijd prettig, erkent Timmermans. "Als je een ander nodig hebt is dat niet altijd leuk, maar het is wel vaak de realiteit. En dan kun je maar beter proberen met de ander goede afspraken te maken, zodat je er alle twee beter uitkomt."
Is een Mercedes een Duitse of Amerikaanse auto?
Dat laatste is de vraag. President Trump schoffeert de leiders die bij de G7-top aanwezig waren en scoort daar enorm mee bij z'n achterban. Volgens Timmermans moeten we verder kijken dan het kortetermijnsucces in de opiniepeiling. "De hele internationale economie is met elkaar verweven, dat gaat over de grenzen van de Europese Unie en de Verenigde Staten heen. Laat ik het voorbeeld van de auto geven. Een auto van een Duits merk die in de Verenigde Staten is gebouwd, is dat een Duitse auto of een Amerikaanse auto?"
Timmermans: "Als je een actie begint tegen die Duitse auto's, als Amerikaanse president, wie raak je daarmee, de Duitsers? Of raak je de werknemers van de fabriek in de Verenigde Staten er ook mee? Je zult zien dat als je internationale handel beperkt door retoriek of door afspraken te schenden, ook jouw economie daar schade van ondervindt."
Hekken en muren helpen niet
Volgens de Eurocommissaris geldt hetzelfde voor de discussie in Europa over de opvang van vluchtelingen. Hij wil niet dat politici alleen maar roepen hoe het niet moet. "Eén ding weten we zeker, met alleen het bouwen van hekken en muren hou je migratiestromen niet tegen."
Van sommige plannen, zoals het idee van de Oostenrijkse premier Kurz en de Deense premier Rasmussen om vluchtelingen in een kamp buiten de EU op te vangen, vindt de eurocommissaris dat het probleem veel complexer ligt dan dat. "Sommigen denken dan meteen, ha, dit is het ei van Columbus, daar lossen we alles mee op, maar als we de oorzaken waarom mensen vluchten niet helpen oplossen, althans niet de mensen perspectief bieden dat die worden opgelost, dan blijven mensen komen."
'Europa heeft met één stem gesproken'
Ondanks alle problemen blijft Timmermans positief. "Er is wel eenheid. Op de G7 heeft Europa met één stem gesproken en gezegd: zo gaan we dit niet doen. Je hebt natuurlijk landen die heel erg teleurgesteld zijn, zoals Italië, die zich in de steek gelaten voelen, maar Italië moet ook laten zien dat het bereid is om Europese regels na te leven."
Timmermans: "Zo gaat het altijd in Europa, zo proberen we altijd compromissen te vinden. Ik ben ervan overtuigd dat de belangen zo groot zijn dat de Europese leiders die weten te vinden."
