3000 jaar oud beeldje gevonden in Israël

Bij opgravingen in het noorden van Israël is een bijna 3000 jaar oud beeldje gevonden. Onderzoekers spreken van een unieke vondst. "Uit deze tijd is er nauwelijks figuratieve kunst, en zeker niet van zo'n buitengewone kwaliteit", zegt Eran Arie, de curator van het Israël Museum in Jeruzalem, waar het beeldje deze week heen werd gebracht.

Het beeldje werd gevonden in de resten van de citadel van de antieke stad Abel Beth Maacah, waar de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem en de Azusa-universiteit van Californië archeologisch onderzoek doen.

Het gesneden beeldje is van keramiek, meet 5,1 bij 5,6 centimeter en is gemaakt in de negende eeuw voor Christus. Het maakte deel uit van een standbeeldje, waarvan de rest verloren is gegaan.

Groet uit het verleden

Volgens de wetenschappers geeft het beeldje een unieke gelegenheid om in het gezicht van iemand uit bijbelse tijden te kijken. Hoewel ze stellen dat het gaat om een hoofd van een koning of een ander hooggeplaatst persoon, zijn daar ook sterke twijfels over.

Arie noemt als mogelijke kandidaten de Aramese koningen Benhaddad en Hazaël van Damascus, de koningen Achab en Jehu van Israël en koning Itobaäl van Tyrus. Al die namen komen voor in de Bijbel. Een eeuw vóór de 9e eeuw was de tijd van de veel bekendere koning David van Israël.

Maar enige zekerheid is er niet en het kan ook iemand anders zijn, als het al een beeltenis van iemand is. "We kunnen alleen gissen. Het is als een groet uit het verleden, maar we weten er verder helemaal niets van", aldus Arie. Daar komt bij dat portretten 3000 jaar geleden eigenlijk nog niet voorkwamen.

'Opgraven met bijbel in de hand'

Miko Flohr is docent Oude Geschiedenis aan de Universiteit Leiden en promoveerde in de archeologie. Hij spreekt van een mooie vondst, maar zegt dat het er niet bepaald uitziet als een portret. "Het beeldje heeft geen individualistische details. Portretten - of verbeeldingen van concrete personen zijn ook niet is van deze periode. Dat komt veel later pas."

Ook de verbinding met het Oude Testament ziet hij niet direct. "De onderzoekers willen het graag koppelen aan personages uit de Bijbel, maar ook dat is zo gemakkelijk niet. Daar heb je veel meer informatie voor nodig. Het lijkt er vooral op dat ze zelf heel graag dit verband willen leggen. Er is geen enkele inhoudelijke reden om dat te doen."

Volgens Flohr komt het vaker voor dat er in de traditionelere delen van de klassieke en bijbelse archeologie verbanden worden getrokken met de Bijbel. "Dit is iets wat je wel vaker ziet. Dat ze opgraven met teksten, de Bijbel, klassieke literatuur, in de hand. Gelukkig doen we dat tegenwoordig veel minder."