N-Ierse abortuswet 'in strijd met mensenrechten', maar blijft ongewijzigd

De strenge abortuswetgeving in Noord-Ierland is in strijd met de mensenrechten. Dat stelt een meerderheid van de rechters in het Britse Hooggerechtshof. Desondanks verklaart het hof zich niet bevoegd om iets aan de wet te veranderen, omdat de mensenrechtencommissie die de zaak aanspande officieel niet het recht had dat te doen.

In Noord-Ierland is abortus alleen toegestaan als de zwangerschap een direct gevaar vormt voor de moeder. In Wales en Engeland mag de zwangerschap sinds 1967 tot 24 weken worden afgebroken, maar in Noord-Ierland is de wet waarin dat is vastgelegd nooit aangenomen.

De zaak werd in 2015 voor het eerst aanhangig gemaakt door de Noord-Ierse Commissie voor Mensenrechten (NIHRC), in samenwerking met mensenrechtenorganisatie Amnesty International en de Noord-Ierse vrouw Sarah Ewart. Ewart was twee jaar daarvoor noodgedwongen naar Engeland gereisd om haar zwangerschap te beëindigen, nadat was gebleken dat haar ongeboren kind een ernstige aandoening had.

Wijziging is aan de politiek

Destijds oordeelde de rechtbank in Belfast dat de Noord-Ierse abortuswetten inderdaad in strijd waren met de mensenrechten, maar in hoger beroep werd geoordeeld dat het Noord-Ierse parlement daarover moest beslissen. Daarbij zei het hof wel dat de zaak voor het Hooggerechtshof zou moeten komen.

Het Hooggerechtshof zegt vandaag dat het de moeite waard is om de strenge wetten opnieuw te bekijken, maar verklaarde zich niet bevoegd om de regels te wijzigen. Volgens de rechters was dat anders geweest als de zaak was begonnen door een vrouw die gedupeerd is door de wetgeving. Omdat het nu is gedaan door een organisatie, valt er volgens de rechter geen oordeel te vellen.

Zolang er geen rechtszaak wordt begonnen door een gedupeerde of potentieel gedupeerde vrouw, kan de NIHRC alleen nog zijn heil zoeken bij de politiek. Hoewel de weg juridisch doodloopt voor de organisatie, zouden politici in Belfast of Westminster een wetswijziging kunnen voorstellen.

Referendum

In de Republiek Ierland stemde een meerderheid van de keizers onlangs voor een soepelere abortuswetgeving. Omdat het een kwestie is die aan de Ierse grondwet raakt, was zo'n referendum daar noodzakelijk. In Noord-Ierland speelt dat niet, omdat er nooit een Britse grondwet is opgesteld. Noord-Ierse activisten willen om die reden ook geen abortusreferendum houden.