Meer meldingen van in buitenland achtergelaten kinderen

Het aantal meldingen van jongeren die door hun ouders in het buitenland worden achtergelaten neemt toe. Het Landelijk Knooppunt Huwelijksdwang en Achterlating (LKHA) gaat zich daarom nu op docenten richten, die gevraagd worden op te letten.

In de eerste vijf maanden van dit jaar registreerde het knooppunt 15 gevallen van achterlating. In 2015, toen het LKHA werd opgericht, ging het om 23. In 2016 en 2017 om respectievelijk 26 en 30 gevallen.

De cijfers zijn waarschijnlijk maar het topje van de ijsberg. "Die cijfers zeggen niet alles. Het is moeilijk te zeggen hoeveel jongeren precies worden achtergelaten", zegt Diny Flierman van het LKHA in het NOS Radio 1 Journaal. "Er is geen landelijke registratie. Maar we zien wel dat het aantal jongeren dat zich bij ons meldt, toeneemt." Volgens het knooppunt betekent de stijging van het aantal meldingen niet per se dat er ook meer jongeren achtergelaten worden in het buitenland.

Onder dwang

Jongeren die slachtoffer worden van achterlating, kunnen vaak moeilijk om hulp vragen bij bijvoorbeeld de ambassade. "Hun paspoort en telefoon worden veelal afgenomen, waarna ze onder dwang moeten trouwen", zegt Flierman. Ook laten ouders hun kind soms achter in het land van herkomst omdat ze in hun ogen te verwesterd zijn.

Flierman zegt dat heel veel verschillende landen opvallen. "In Noord-Afrika, West-Afrika maar zeker ook aan de oostkust van Afrika, zoals Somalië, Ethiopië en Kenia", zegt ze. "En dan worden er ook nog jongeren achtergelaten in landen als Bangladesh, India en Pakistan."

Opletten

Omdat de zomer eraan komt, vraagt het LKHA aandacht voor deze jongeren in een campagne. Die richt zich op docenten en andere begeleiders. "Docenten worden opgeroepen alert te zijn op signalen. Dat kan zijn dat een jongere bang is om op vakantie te gaan, last-minute op bezoek gaat bij familie in het buitenland of plotseling afwezig is."

Docenten krijgen het advies om geen contact op te nemen met de ouders, maar met de leerling zelf. Ook kunnen ze deskundigen inschakelen van bijvoorbeeld Veilig Thuis. De campagne is in samenwerking met de vier grote steden.

Flierman begrijpt dat het voor docenten, die toch al te maken hebben met een hoge werkdruk, wel veel gevraagd kan zijn. "Maar wij denken dat leerkrachten sowieso alert zijn op het gedrag van hun leerlingen. Zeker zij die veel individueel contact hebben, zoals mentoren of loopbaanbegeleiders."

Jongeren die worden achtergelaten in het buitenland hebben vaak een laag IQ of een beperking, maar het zijn ook relatief vaak meisjes met een hoge opleiding. Bij de tweede generatie niet-westerse migranten komt het vaker voor. Het zijn niet alleen meisjes die worden achtergelaten, ook jongens worden slachtoffer, bijvoorbeeld omdat ze alcohol gebruiken of vanwege hun geaardheid. "Om te voorkomen dat hun kind 'afglijdt', grijpen de ouders in", zegt het LKHA.

De organisatie merkt dat potentiële slachtoffers vaak terughoudend zijn om hulp te zoeken. "Vaak zien we dat kinderen zich schamen of niet kunnen en willen geloven dat hun ouders tot zoiets in staat zijn", zegt Flierman.

Het lukt overigens vaak om de jongeren wel terug te halen naar Nederland. Het LKHA werkt daarvoor samen met het ministerie van Buitenlandse Zaken.