NRC: deelnemers 'Vier Handen op één Buik' voelen zich misleid

Deelnemers van het televisieprogramma Vier Handen op één Buik van omroep BNNVARA voelen zich misleid door de programmamakers. Dat schrijft NRC, dat sprak met vier oud-deelnemers, partners, een oud-personeelslid van producent Skyhigh TV en een pastor die bij de opnames betrokken was.

BNNVARA laat weten te betreuren dat sommige deelnemers er negatief op terugkijken en benadrukt dat het programma zorgvuldig wordt geproduceerd.

In het programma helpen bekende moeders verschillende toekomstige tienermoeders tijdens en na hun zwangerschap. Maar in de praktijk, zo schrijft NRC, staan de belangen van de aanstaande moeders lang niet altijd voorop. Ze tekenen vergaande contracten waarin ze veel rechten weggeven. In ruil daarvoor krijgen ze een 'schadeloosstelling' van 750 euro.

Drie van de vier deelnemers die de krant sprak, wilden stoppen met deelname aan het programma. Stoppen 'zonder aantoonbare reden van overmacht' kost de deelnemers echter 5000 euro, zo staat in de contracten, waardoor de deelnemers ervan afzagen. Praten met de pers mag pas na schriftelijke toestemming van de producent.

Dna-test

De beelden van de tieners mogen worden uitgezonden zonder dat ze de beelden vooraf hebben gezien, al zijn regels daarover voor het laatste seizoen veranderd. Het gaat soms om gevoelige informatie, zoals beelden van een ruzie boven babybedjes (afkomstig van een camera in de babykamer die 24 uur opnamen maakt) en moeders die zich afvragen of hun partner de vader wel is. Als bij een stel over dat laatste twijfels zijn, betalen de programmamakers een dna-test, op voorwaarde dat de uitslag daarvan met camera's erbij bekend wordt gemaakt. In het programma bleek de dna-test niet goed uit te vallen.

En er worden beelden getoond van een brief van de Raad voor de Kinderbescherming, waarin een uithuisplaatsing wordt toegelicht. "Ze komen niet om te helpen. Ze willen vooral laten zien wat er verkeerd gaat", zegt een van de deelneemsters in de krant.

Omroep verdedigt zich

In een reactie die de NOS heeft ontvangen zegt BNNVARA het te betreuren dat enkele stellen negatief terugkijken op hun deelname aan het programma. "BNNVARA komt in dit artikel als omroep erg zakelijk en weinig invoelend over, terwijl dit programma en deelnemers daaraan ons zeer aan het hart gaan. Juist omdat we ons bewust zijn van de kwetsbaarheid van deze meiden met wie we het programma maken vinden we het belangrijk te benadrukken dat dit programma integer en met zorg gemaakt wordt."

De omroep laat weten dat het programma continu geëvalueerd wordt en dat er "accuraat wordt ingespeeld" op reacties en ervaringen.

Tegenover NRC zegt BNNVARA dat de deelnemerscontracten uitgebreid zijn doorgenomen en dat de 'boeteclausule' gebruikelijk is. "Er wordt heel veel geïnvesteerd in het maken van dit programma. Om te voorkomen dat ze zich zomaar opgeven voor het programma of zonder echt goede reden terugtrekken, voeren wij deze clausule op." Het kan dan bijvoorbeeld gaan om een miskraam of ziekte.

Ernstig misleid

Anderhalf jaar geleden kwam NRC ook met een verhaal over hulptelevisieprogramma's bij RTL Nederland. Deelnemers van verschillende programma's van de commerciële zender voelden zich ernstig misleid. Na intern onderzoek besloot RTL daarop de interne regels aan te passen.