Libische rebellen ontberen een leider

Door verslaggever Hans Jaap Melissen, in Libië

Bijna 42 jaar lang was duidelijk wie de leiding had in Libië. Maar in het deel van het land waar Kadhafi uit het straatbeeld is verdwenen, is het gebrek aan een duidelijke, nieuwe leider nu een urgent probleem, zeker op militair gebied.

De revolutionairen die in de buurt van Brega hun frontlinie westwaarts proberen op te schuiven, kennen vooral chaos en geen structuur. Ze zijn een mix van jongemannen die tot enkele weken geleden studeerden, werkten in de olie-industrie of iets anders deden wat hen alles behalve voorbereidde op een gewapende strijd.

Naar voren

Sommigen zijn overgelopen militairen, maar het zijn enkelingen. En dus werd de aanval van Kadhafi-troepen op de Oost-Libische plaats Brega een paar dagen geleden afgeslagen door simpelweg naar voren te rijden, vaak in gewone auto's en te schieten op wat er maar aan vijand in de verte verscheen.

De straaljager die Kadhafi inzette, kreeg luchtafweer om zijn oren, maar werd niet geraakt. Toch wonnen de rebellen: de Kadhafi-mannen verdwenen terug naar het westen en de frontlinie schoof mee.

Kogelriemen en granaten

Vandaag hangen de opstandelingen vooral rond bij de laatste checkpoints op de weg naar het westen. "We wachten op versterking. Als die er is gaan we naar Ras Lanuf", beweren ze. In Ras Lanuf, vooral rond de olieinstallaties daar, zo'n dertig kilometer verderop, zitten de verdreven soldaten van Kadhafi. "Misschien gaan we wel 's nachts en niet langs de hoofdweg, maar via de woestijn."

Intussen schieten de rebellen voor de grap, of voor de aanwezige journalisten, in de lucht, met pistolen, geweren en luchtafweergeschut. Een pick-uptruck komt na het middaggebed macaroni brengen, een half uur later gevolgd door een pick-up die kogelriemen en granaten aflevert.

'Allemaal weg'

Een van de revolutionairen, Muhanned van 21, zegt dat hij hoopt dat de strijd gauw begint. "Ik ben bereid te sterven. Wij willen vrijheid. God staat aan onze kant." Een andere rebel zegt: "Het is wel lastig vechten rond Ras Lanuf, want de vijand staat rond de olie-installaties. Die kunnen zomaar exploderen en dan zijn we allemaal weg."

Meer oostelijk, buiten Brega, staat nog steeds veel zwaar materieel, zoals een paar tanks. Ze lijken harder nodig meer naar het westen, zeker als de rebellen snel willen aanvallen, maar er is geen leider van de rebellenclub die ze verplaatst. Ook al lijkt elke dag die er nu nog bijkomt in het voordeel van Kadhafi te werken.

Zelfs als Ras Lanuf valt, komen daarna nog meer plaatsjes die veroverd moeten worden. Sirte zal opduiken, waar Kadhafi's geboortegrond is en waar de drie Nederlandse militairen werden overmeesterd. De plaats is stevig in handen van Kadhafi. Niets wijst er op dat deze strijd gauw voorbij is.

Zandstorm

Aan het eind van de middag steekt een zandstorm op. Het is bijna symbolisch. De wind waait van oost naar west, maar het zand ontneemt het zicht op de weg die in de verte eindigt in 'vijandig' gebied'.

Wereldomroep-verslaggever Hans Jaap Melissen was de eerste Nederlandse journalist in Libië. Bekijk ook zijn verslagen voor de Wereldomroep.