'Blauwe diamant was heilige graal voor koningshuizen'

Honderd jaar lang wist niemand waar hij was gebleven. Tot de Farnese-diamant onlangs opdook in de catalogus van een veilinghuis. Vandaag gaat de zeldzame blauwe diamant onder de hamer in Genève.

Voor een hoge opbrengst moet de Farnese het niet hebben van zijn omvang (6 karaat), maar van zijn bijzondere geschiedenis. Veilinghuis Sotheby's schat de waarde van de steen op ruim 4 miljoen euro. Maar dat kan gemakkelijk 6 miljoen worden, voorspelt juwelenhistoricus Martijn Akkerman in NOS Met het Oog op Morgen.

Dat komt door het verhaal achter de steen. De Farnese-diamant werd gevonden in een mijn bij de Indiase plaats Golkonda. "Daar kwamen in de zeventiende eeuw alle beroemde diamanten vandaan", weet Akkerman. De Filipijnen schonken de diamant aan de Spaanse prinses Elisabetta Farnese, toen zij in 1714 met koning Filips V trouwde.

Een blauwe diamant was een statussymbool voor koningshuizen. "Een heilige graal zelfs. De Habsburgers hadden een blauwe diamant, de Wittelsbachers ook, en zonnekoning Lodewijk de Veertiende had er een."

"De steen is eeuwenlang bij de familie Bourbon gebleven en ook gedragen. Tot 1918, weten we nu, heeft de diamant op een diadeem gestaan. Daarna is hij in een doosje gestopt en niet meer gezien. Ook niet in de literatuur. Ik heb alle belangrijke boeken over diamanten doorzocht, maar de Farnese wordt nergens genoemd."

Geheimzinnig

Over de laatste honderd jaar van de geschiedenis van de steen doet veilinghuis Sotheby's een beetje geheimzinnig. Akkerman dook daarom zelf de meest recente geschiedenis in. De Farnese-diamant kwam in handen van Maria Anna van Oostenrijk, ontdekte hij. "Zij trouwde met een Bourbon en heeft de diamant beschreven in haar handgeschreven juweleninventaris."

Na haar dood ging de steen over naar haar dochter prinses Alice van Bourbon-Parma. Zij overleed vorig jaar op 99-jarige leeftijd. "Haar kleinzoon prins Pedro erfde de diamant en hij gooit hem op de veiling nu. Waarom is niet zeker. Misschien dacht hij: 'Ach, wat moet ik met dat steentje?'"

Naast de historische waarde, is het ook de kleur blauw die de Farnese-diamant bijzonder maakt. Een diamant wordt blauw door de toevoeging van het element borium in de aarde. "Eén molecuul borium op een miljoen moleculen koolstof maakt de kleur blauw. Dat moet precies in die verhouding zijn en dat maakt een blauwe diamant buitengewoon zeldzaam."

Daarbij is maar 0,10 procent van de diamanten blauwachtig. Daarvan is wederom maar 10 procent geschikt om verwerkt te worden in juwelen.

Akkerman hoopt dat de Farnese-diamant wordt gekocht door een museum. Op dit moment is het bijna onmogelijk om een blauwe diamant in het echt te zien. Alleen de Hopediamant wordt tentoongesteld.

"Zeker vanwege de geschiedenis hoop ik dat een museum hem koopt. Dan kan iedereen ervan genieten. Maar ik neem aan dat de diamant naar een rijke Rus of Chinees gaat."