Europa deze week: de openingsdans van het miljardenbal

Een beetje bezuinigen hier, iets meer uitgeven daar. Rare sprongen hoef je niet te verwachten van commissievoorzitter Jean-Claude Juncker. Maar de bijdrage die van de EU-lidstaten wordt verwacht, zal evenzogoed flink stijgen, want er zijn nieuwe, dure ambities.

De afgelopen week presenteerde Juncker zijn begroting in het Europees parlement. Hij geldt voor zeven jaar, van 2021 tot en met 2027. 1300 miljard euro staat er aan de uitgavenkant, 300 miljard meer dan de huidige begroting.

De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, wil de begroting en daarmee het beleid moderniseren, meer van deze tijd maken. Zo wordt het bedrag van de landbouwsubsidies, een economisch instrument met een lange geschiedenis, verlaagd met 5 procent. Ooit waren ze bedoeld als inkomenssteun voor de boeren. Nu moet meer en meer de vrije markt de prijs van de producten bepalen.

Wegen en bruggen

Ook de zogenoemde cohesiefondsen worden met 5 procent gekort. Dat is geld dat naar arme regio's gaat. Er worden bijvoorbeeld wegen mee aangelegd, bruggen gebouwd, zodat die streken betere verbindingen krijgen met de rest van een land en daardoor de kans krijgen economisch op te bloeien.

Aan de andere kant moet er meer geld gaan naar de bewaking van de buitengrenzen, naar technische innovatie, naar terrorismebestrijding. Dat zijn volgens de Commissie de prioriteiten van deze tijd.

Brexit

Aan de inkomstenkant verandert er ook van alles. Volgend jaar maart stapt Groot Brittannië uit de EU. En daarmee vervalt ook hun EU-bijdrage. Dat scheelt zomaar 13 miljard euro per jaar. Een bedrag om rekening mee te houden.

Dat doet de Commissie dan ook. Door het verhogen van de bijdragen van de andere lidstaten. Voor Nederland betekent dat een toename van 2 à 3 miljard per jaar. Bovenop de 7 miljard die Nederland nu betaalt. Dat komt niet alleen door een hogere bijdrage, ook de korting van 1 miljard die Nederland krijgt zou dan vervallen.

Onaanvaardbaar

Direct na de presentatie van Juncker stuurde premier Rutte een tweet de wereld in: "Onacceptabel." Even later herhaalde minister Blok van Buitenlandse Zaken dat nog eens voor de camera: "Het is uitgesloten dat Nederland akkoord gaat."

Dat betekent dus dat er nog stevige discussies gevoerd zullen worden, want ook andere lidstaten hebben ieder hun eigen reden het oneens te zijn met de plannen. Of alles volgens deze plannen verloopt is dan ook helemaal niet zeker.

Juncker wil zijn begroting graag binnen het jaar goedgekeurd krijgen. Maar over een jaar zijn er verkiezingen voor het Europees Parlement en komt er een nieuwe Commissie met mogelijk andere prioriteiten. Wat zeker is dat met deze begroting de discussie is gestart en de richting bepaald.

Meer Europees nieuws volgen? Schrijf je dan hier in voor de wekelijkse nieuwsbrief Brussel Inside, waarin de Europa-correspondenten van de NOS opinies, geruchten en reportages hebben verzameld. De nieuwsbrief verschijnt iedere zondagochtend.