Rood zadel of blauwe voorband: fiets met abonnement verovert straatbeeld

• Remy Hersbach

  redacteur Online

Inwoners van studentensteden kunnen ze tegenwoordig vaker op straat zien staan: fietsen met gekleurde onderdelen. Een bagagerek in het rood, een blauwe voorband of een rood zadel. Het zijn 'abonnementsfietsen', huurfietsen waar je een vast bedrag per maand voor betaalt, inclusief onderhoud.

De fietsabonnementen lijken vooral populair onder studenten, een doelgroep die veel fietst en geen zin heeft in het plakken van een band of vervangen van een geroeste ketting. Verschillende bedrijven bieden de fietsen aan voor 10 à 15 euro per maand. Dat lijkt weinig, maar is het kopen van een fiets niet voordeliger? Want met 15 euro per maand heb je na twee jaar toch 360 euro uitgegeven.

De Consumentenbond ziet financieel nauwelijks voordelen voor een fietsabonnement ten opzichte van het kopen van een goedkope fiets of tweedehandsfiets. "Ik denk dat je al snel duurder uit bent met zo'n dienst, want het onderhoud van een gewone fiets kost ook niet zo veel", zegt Joyce Donat van de bond. Ze adviseert mensen om vooral zelf goed een rekensommetje te maken en dan te bedenken of ze het bedrag ervoor overhebben.

Explosieve groei

Maar dat het voor veel mensen toch een uitkomst is, blijkt wel uit de groei van het bedrijf Swapfiets. In een paar jaar tijd groeide het bedrijf vanuit het niets naar zo'n 30.000 fietsen. "We begonnen in Delft toen ik nog studeerde", vertelt Steven Uitentuis van het bedrijf. "Op de faculteit keek je uit op een fietspad en daar zagen we studenten fietsen op een barrel dat echt van ellende uit elkaar viel. Terwijl het toch hun voornaamste vervoermiddel is. Toen dachten we: studenten hebben vaak geen geld om voor 400 euro een fiets te kopen, kunnen we niets beters verzinnen?"

Dat werd het fietsabonnement. Dat het zo snel zou gaan, had Uitentuis niet verwacht. Het bedrijf verhuurt fietsen in 22 steden en levert zo'n 1500 fietsen per week, ook in België en Duitsland. Het geheim van het succes? "Je neemt bij ons een abonnement op een goede, lekker rijdende fiets. En als hij kapot is, en we kunnen hem snel maken, dan repareren we hem. Bij een grotere reparatie ruilen we hem om."

Gino Renardus (25) uit Amsterdam heeft onlangs een abonnement afgesloten bij concurrent Instabike. "Ik reed hiervoor op mijn eigen fiets iedere dag naar mijn werk. Totdat ik twee keer in een week een lekke band kreeg. Dat was zo'n gedoe dat ik na de tweede lekke band meteen besloot om te gaan leasen."

Voor hem is het belangrijk dat zijn fiets altijd goed rijdt. "Met een leasefiets kan dat, dat was vooral de motivatie. En mijn fiets is ook nog eens gloednieuw, dus je rijdt gewoon op een mooi ding."

De Consumentenbond raadt mensen aan om goed te kijken naar de voorwaarden van het contract. Die conclusie trok de bond eerder al na onderzoeken naar privéleaseconstructies van auto's en elektrische fietsen. Producten die veel duurder zijn, maar waarvoor dezelfde vragen gelden, zegt Joyce Donat. "Wat gebeurt er als de fiets gestolen is en je hem bijvoorbeeld niet goed op slot had staan? Wat wordt gedekt bij de verzekering? Is er sprake van een eigen risico? Wat kost het als je een contract voortijdig wilt stopzetten, bijvoorbeeld wegens verhuizing, werkloosheid of overlijden?"

Renardus weet wel dat het misschien iets duurder is dan een tweedehandsfiets kopen, maar dat heeft hij ervoor over. "Als je daar dan je lekke banden, slot, problemen en slijtage bij optelt ben je niet onvoordelig uit, denk ik. Je koopt eigenlijk de ellende rondom het fietsen af."

Tweede leven

In Leiden zit al enkele jaren Easyfiets, een bedrijf dat voor ogen heeft om oude fietsen een tweede leven te geven. Het bedrijf is qua grootte in een paar jaar verdubbeld en zit nu op zo'n duizend fietsen in Leiden. "Waar we vooral tegenaan lopen, is dat we veel meer kapotte fietsen nodig hebben om te repareren en daarna te verhuren. We hebben onlangs een sociale werkplaats geopend waar we mensen aan de slag hebben om de fietsen op te knappen", zegt ondernemer Kasper Richmond.

"We zijn van mening dat het onzin is om een nieuwe fiets te kopen, terwijl oude fietsen echt nog lang mee kunnen", vertelt Richmond. Ook bij Easyfiets kunnen mensen langskomen als hun fiets kapot is; het bedrijf vindt het belangrijk dat de fiets duurzaam blijft. "Zo zien we dat een terugtraprem minder problemen geeft dan een handrem, en voorzien we de fietsen tegenwoordig van anti-lekbanden."

Het bedrijf heeft ook als doel om uit te breiden naar andere steden, in eerste instantie Den Haag. Maar daarvoor moeten dus eerst genoeg opgeknapte fietsen beschikbaar zijn. "Als je dat op grote schaal wil doen, kost dat veel meer moeite dan wanneer je duizenden nieuwe fietsen koopt. Maar we geloven dat het kan."