Albert Richter: de Duitse baanwielrenner die nooit vergeten wordt

Op 4 mei staat ook de sportwereld stil bij de slachtoffers van de oorlog. Herinneringen aan kampioenen die terechtkwamen in concentratiekampen, of atleten die in het verzet belandden. Zoals de Duitse Albert Richter, een twintiger uit Keulen die een gouden toekomst in het verschiet had, maar in de bloei van zijn leven om het leven kwam.

Het is Oudjaarsdag 1939 als Albert Richter in Keulen in de trein stapt. In die trein zit ook Cor Wals, een van de grote baanwielrenners in Nederland.

Twee jaar later verdwijnt de populariteit van Wals als sneeuw voor de zon. Hij verschijnt bij een wedstrijd in Amsterdam in een SS-tenue en brengt de Hitlergroet.

Hoe anders is de houding van zijn treingenootje Richter. Hij weigert te fietsen in het Duitse tricot met de swastika en brengt geen Hitlergroet.

Gezamenlijk zitten ze in de trein die hen naar Zwitserland voert. Richter wil uiteindelijk doorreizen naar Parijs, maar tijdens de reis komen er ineens Duitse soldaten naar binnen.

Ze richten zich meteen op een specifieke fiets, die van Richter. De banden worden opengesneden, er blijkt geld in te zitten. Meer dan tienduizend Reichsmark. Albert Richter wordt meegenomen.

Wel of niet zelfmoord

Een paar dagen later, op 2 januari 1940 komt Richter om het leven. Zelfmoord, volgens de autoriteiten. Al denkt zijn familie daar heel anders over. Ook omdat niemand het lichaam van Richter mocht zien. De autoriteiten stonden er op dat de kist dicht bleef.

Volgens een getuige zou de renner een schotwond hebben. Decennia later probeert zijn oud-coach een onderzoek ingesteld te krijgen naar de dood van Richter, maar de waarheid komt nooit boven tafel.

Wel wordt de naam van Richter een blijvende herinnering. Zijn naam is verbonden aan een wielerronde door Europa. Die ronde heeft een boodschap: bescherm de waarden van de democratie. Ook in Keulen wordt zijn naam in ere gehouden, de wielerbaan is vernoemd naar de renner, die nog geen dertig jaar oud werd.