Hier kun je als vrouw koffiedrinken in Marokko zonder gestaar en gefluister

• Willemijn de Koning

  correspondent Marokko

Vrouwen in Marokko krijgen dagelijks te maken met seksuele intimidatie, en dat zijn ze zat. Initiatieven om de intimidatie tegen te houden schieten als paddenstoelen uit de grond. Een voorbeeld is de app Finemchi, wat Marokkaans is voor 'Waar ga ik heen?'. Met deze app kun je cafés en restaurants beoordelen op 'vrouwvriendelijkheid'.

Ouissal uit het Marokkaanse Casablanca is bekend met de app. Ze heeft zich net geïnstalleerd in een chic café in de Franse wijk Agdal in Rabat. Bijna altijd nuttigt ze hier een koffie verkeerd met een gebakje als ze de hoofdstad bezoekt. Hier weet ze tenminste dat ze redelijk rustig kan zitten, wat vaak niet zo is in andere cafés. "Ze staren je aan, praten tegen je - of je dat nu wilt of niet - en zeggen van die cliché zinnen als: 'voelt de aardbei zich niet op haar gemak?' Die zin rijmt in het Arabisch en Frans."

Dat zou ze graag willen vermijden. "Seksuele intimidatie is er altijd en overal in Marokko: op straat, in cafés of restaurants en op werk. Wij Marokkaanse vrouwen zijn het dus wel gewend en negeren het meestal."

Maar in La Fournée heeft ze nergens last van. Tijd om het café aan te raden bij andere Finemchi-gebruikers. Ouissal opent de app en kijkt eerst bij de optie 'adressen' of haar stamcafeetje er al bij staat. Nee. 'Adres toevoegen' dan maar.

'Gemiddelde prijs?' is een van de eerste vragen. "Want hoe duurder het café, hoe vrouwvriendelijker het meestal is", legt Ouissal uit.

Tweede vraag: ervaar je deze plek als vrouwvriendelijk? "Ja, want ik zag bij binnenkomst gelijk veel vrouwen zitten en dat is vaak niet zo. En de mannen die er waren, keken me niet aan." 'Heb je enige intimidatie ervaren?' is de volgende vraag. Nee dus. Dit café komt glansrijk door de test heen. "Nu hoop ik alleen niet dat mannen ook achter deze app komen, want dan komen ze juist hierheen", lacht ze.

Volgens Ouissal is de opvoeding van mannen de boosdoener voor de veelvoorkomende seksuele intimidatie. "Ze krijgen vanaf jongs af aan alleen maar verboden met zich mee, zoals 'praat niet met meisjes'. Nooit wordt uitgelegd waarom. Dan raken ze gefrustreerd en willen ze juist iets dat niet mag."

Safaa El Jazouli, de ontwikkelaar van Finemchi, probeert met de app dit gedrag van Marokkaanse mannen tegen te gaan. De belangrijkste optie van de app is de lijst met beoordeelde cafés of restaurants. Maar de beoordelingen zijn niet alleen in te zien door de vrouwelijke gebruikers, vertelt El Jazouli.

"Het zijn niet alleen de klanten die verantwoordelijk zijn voor het vervelende gedrag, maar ook het personeel en de bazen doen eraan mee of laten het toe. Daarom gaan we met deze beoordelingen ook langs de betreffende cafés of restaurants om met ze te praten over het probleem."

Finemchi bevat ook een lijst van politiebureaus. "Voordat ik Finemchi startte, heb ik met honderden vrouwen gesproken over het onderwerp", vertelt El Jazouli. "De meesten zeiden dat ze na een vervelende ervaring niet naar de politie gingen, een klein groepje wel. Er zijn uiteenlopende ervaringen, van goed tot slecht. Ik wil meegeven dat we toch naar de politie moeten blijven gaan om te laten zien dat seksuele intimidatie niet kan."

Ouissal ziet het nut er niet van in. "Stel je voor dat ik naar een politiebureau zou gaan als ik ben lastiggevallen. De politie ziet het als een grap: agenten zouden me uitlachen", vertelt de vrouw, ondanks het feit dat seksuele intimidatie sinds februari strafbaar is in het land. "Hier maakt het niet uit wat strafbaar is, het gaat erom wat zich in de hoofden van de agenten afspeelt. En zolang media geen bekendheid geven aan die wet, kunnen wij dat niet opeisen."

De app is inmiddels meer dan duizend keer gedownload - en niet alleen door Marokkanen. "Ik heb de app eigenlijk gemaakt voor locals maar ik zie nu dat ook veel vakantiegangers de app downloaden. Schijnbaar ondervinden zij ook problemen met het vinden van vrouwvriendelijke cafés en restaurants en kan Finemchi ze daarbij helpen."

De applicatie laat het hele probleem niet als sneeuw voor de zon verdwijnen, erkent El Jazouli. "Finemchi neemt de frustratie van de vrouwen even weg. Daarnaast moet het probleem via educatie en bewustwording in de media aangepakt worden."