Informatie geven over abortus in Duitsland: 6000 euro boete
In een brandbrief aan de Duitse regering eisen artsen, advocaten en vakbonden een einde aan een omstreden anti-abortuswet. Sinds 1933, sinds de nazi-tijd dus, is het bij onze oosterburen verboden dat artsen in het openbaar informatie geven over abortussen, terwijl abortussen gelegaliseerd zijn. Informatie verstrekken wordt gezien als 'reclame'. Zelfs aangeven dat je het als arts doet, kan al strafbaar zijn. Dat heeft grote gevolgen voor artsen én voor vrouwen die een abortus willen.
Dat merkte ook Kristina Hänel. Ze is huisarts en heeft zich in Nederland als abortusarts gespecialiseerd. Ze zette een brochure van drie pagina's op haar website, waarin ze patiënten informeert over het proces.
Het is informatie zoals je die over allerlei medische onderwerpen kan vinden. Hoe werkt een abortus? Is er verdoving? Wat zijn de risico's? Hänel: "Ik geef zakelijke informatie, ik wil vrouwen informeren". Dat het tegen de wet is wist ze wel, maar ze wilde een proces uitlokken.
Veroordeling
In Duitsland zijn diverse anti-abortusgroepen actief die alle websites van alle artsen controleren. Ze deden aangifte tegen Hänel. "De rechter vond dat ik zakelijk informatie gaf, maar dat het volgens de wet toch gekwalificeerd moest worden als reclame. Ik ben veroordeeld tot 6000 euro boete."
Zij is niet de enige. Elk jaar worden er 25 tot 30 artsen in Duitsland veroordeeld wegens het overtreden van paragraaf 219a uit het Duitse wetboek van strafrecht.
De bewuste wet is in 1933 door de nazi's ingevoerd. Volgens Hänel wilden ze daarmee Joodse dokters het werken onmogelijk maken, omdat zij vaker dan christelijke collega's abortussen uitvoerden.
Na de oorlog werd de wet door de geallieerden behouden, omdat ze er geen specifiek nazistische ideologie in konden ontdekken. In veel landen was abortus toen helemaal verboden, en een reclameverbod voor iets dat verboden was, was in hun ogen niet onlogisch.
En hoewel abortus in Duitsland nu bij wet geregeld is, blijft het onmogelijk om vrouwen er in het openbaar over te informeren. "Ik vind dat absurd en niet meer van deze tijd", zegt Hänel daarover.
'Adviesdienst'
Het gevolg van de wet is ook dat vrouwen moeilijk achter adressen kunnen komen van dokters die abortussen uitvoeren. In theorie zouden ze die moeten krijgen van de "zwangerschapsadviesdienst", waar je verplicht naartoe moet als je een abortus wilt.
In sommige regio's heeft de katholieke kerk die dienst in handen, en die weigert simpelweg te vertellen welke arts de ingreep kan uitvoeren. Ook sommige huisartsen weigeren het uit principe te vertellen.
Ik vind dat absurd en niet meer van deze tijd.
De enige Duitse website die alle abortusartsen op een rij zet, is een haat-site van een anti-abortus-activist: Babykaust.de. Daar wordt abortus vergeleken met de holocaust. Tussen bloederige beelden van foetussen zijn de adressen te vinden.
"Ik vind dat voor vrouwen verschrikkelijk", zegt Hänel. Sinds ze daar met naam en toenaam op die site staat ("Ik ben een VIP daar"), wordt ze bovendien met de dood bedreigd.
Verbod afschaffen
Een meerderheid van de Duitse partijen wil de beruchte paragraaf uit de Duitse wet schrappen, maar Merkels combinatie van CDU en CSU ligt dwars. Zeker de CSU voert dit jaar een heel conservatieve koers, omdat de partij daarmee de verkiezingen in de eigen deelstaat Beieren denkt te winnen.
Coalitiegenoot SPD heeft Merkel nu tot de herfst gegeven om een draai te maken, anders zetten ze het zelf op de agenda. Daarmee zouden ze een crisis in de coalitie kunnen veroorzaken. Maar veel Duitsers vragen zich af of de partij dat durft. Hänel ook: "Ik moet het nog zien".
Ze lacht erbij en zegt dat zij haar strijd hoe dan ook vol zal houden. "Ik ben marathonloper, dus ik heb een lange adem. Ik geef niet op."