Ministerie: wel stukken over dividendbelasting, maar niet openbaar

Tijdens de formatie zijn stukken opgesteld over de afschaffing van de dividendbelasting, maar die worden niet openbaar. Twee onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam hadden een beroep gedaan op de Wet openbaarheid van bestuur om de stukken te kunnen bestuderen.

Het ministerie van Financiën wijst dat verzoek af. Het erkent dat er stukken van ambtenaren bestaan die zijn opgesteld op verzoek van de formerende partijen, maar het vindt dat het belang van openbaarmaking niet opweegt tegen het voorkomen van "onevenredig nadelige gevolgen" voor de betrokkenen.

Afschaffing van de dividendbelasting kost 1,4 miljard euro en is een van de meest omstreden maatregelen in het regeerakkoord. De kritiek van de oppositie spitste zich toe op de vraag wat de achtergrond is van de afschaffing en welke stukken eraan ten grondslag lagen.

Vrije gedachtenwisseling

Premier Rutte en andere deelnemers aan de formatie zeiden in de Kamerdebatten daarover dat er "naar hun beste weten geen memo over heeft bestaan". Rutte erkende wel dat er "allerlei teksten in wording waren die onderdeel zijn van het formatieproces".

De premier zei toen ook al dat de Grondwet en de Wet openbaarheid van bestuur niet verplichten om persoonlijke beleidsopvattingen van ambtenaren bekend te maken en dat hij daartegen zou zijn. Hij benadrukte dat je niet alles in "het volledige licht van de openbaarheid kunt zetten".

Het ministerie schrijft nu in de afwijzing(.pdf) dat "openbaarmaking van de stukken afbreuk doet aan de bescherming van noodzakelijke vertrouwelijkheid waarin de informatiebesprekingen en -onderhandelingen plaatsvinden en de daaraan deelnemende partijen hun standpunten moeten kunnen bepalen".

Het ministerie voegt eraan toe dat "openbaarmaking van zulke documenten ertoe kan leiden dat het vertrouwen en de verstandhouding tussen regeringspartijen, kabinet, specifieke bewindspersonen en Kamerfracties, ook na voltooiing van de formatie wordt verstoord".

Explosief

De oppositie wil opheldering van de premier. In het NOS Radio 1 Journaal noemde GroenLinks-leider Klaver de brief van het ministerie "explosief". Volgens hem wekten de onderhandelaars in de Kamerdebatten de indruk dat de oppositie vroeg naar niet-bestaande memo's, maar blijken er nu toch stukken te zijn.

Klaver wil dat de stukken alsnog openbaar worden. Klaver wees erop dat er veel kritiek was op de afschaffing van de dividendbelasting, ook van economen. "Dan willen we wel weten waarom ze dan toch in hun wijsheid hebben besloten deze maatregel te nemen." Volgens hem "schaadt het niet publiek maken van de memo's het vertrouwen van de samenleving".

Dat steeds ontkend is dat er documenten waren, kan volgens Klaver maar twee dingen betekenen: "Of ze liegen dat ze barsten of ze hebben echt niet opgelet aan de formatietafel en 1,4 miljard over de balk gesmeten."

Ook SP-leider Marijnissen vindt dat de onderbouwing van de maatregel nu openbaar moet worden. "Met de hand op het hart werd gezegd dat er geen onderbouwing lag. Wel dus", twittert ze.

Volgens PvdA-leider Asscher is dit een zeer ernstige kwestie. Hij vindt dat "na de eerdere ontkenning de dividendmemo's onmiddellijk naar het parlement moeten."

SGP-voorman Van der Staaij zei in 1 op 1 op NPO Radio 1 dat er wat schimmig over de stukken is gedaan. Ook hij wil weten welke stukken er waren en vindt dat die openbaar moeten worden. Hij voegde er wel aan toe "dat er enige ruimte in de formatie moet zijn voor interne notities, zonder dat iedereen die precies moet zien".

Ook de NOS heeft sinds februari een Wob-verzoek lopen om de stukken die er zijn over de dividendbelasting in te kunnen zien. Het ministerie heeft laten weten dat de behandeling van dit verzoek door problemen met de post vertraging op heeft gelopen.