'President Roosevelt was vernietigend over Wilhelmina'

Nederland heeft een veel te rooskleurig beeld van het functioneren van koningin Wilhelmina. Dat is de conclusie die historicus Gerard Aalders trekt in zijn biografie van de vorstin. "Ik verbaasde mij ontzettend over hoe ze altijd is neergezet."

Door voorgaande biografen werd Wilhelmina bijvoorbeeld geportretteerd als een van de steunpilaren van Nederland in oorlogstijd, vertelt Aalders in het NOS Radio 1 Journaal. Hij doorzocht de archieven van Washington, Londen en Den Haag en zo ontstond een heel ander beeld. Zijn boek heet: Wilhelmina, werkelijkheid en fictie.

"De invloed van Wilhelmina op de geallieerde oorlogsvoering was ongeveer 0,0", zegt Aalders. "President Roosevelts mening over haar is ronduit vernietigend." De toenmalige president van de VS zou gezegd hebben dat de koningin geen enkel inzicht had in internationale betrekkingen, of in het verloop van de oorlog.

"De paar keer dat Roosevelt haar sprak, heeft hij de tijd gedood met grappen en anekdotes. Hij wilde gewoon niet luisteren naar wat ze te vertellen had. Dat was namelijk niet al te veel." Aalders noemt het onzin dat Wilhelmina ook maar iets heeft bijgedragen aan de bevrijding van Nederland.

'Godsgeschenk voor de Gestapo'

Hij citeert ook bronnen uit het verzet. Die schatten dat het handelen van de vorstin honderden verzetsleden het leven heeft gekost. "Ze had het verzet gecentraliseerd, terwijl ze geen enkel benul had hoe het in elkaar zat. Een godsgeschenk voor de Gestapo." De verdeeldheid binnen het verzet was volgens de historicus enorm. Die versplinterde groepen centraliseren was daarom riskant.

Na de oorlog zijn volgens Aalders talloze documenten, die de vorstin in een kwaad daglicht stelden, verbrand. Dat verklaarde een oud-secretaresse van Wilhelmina tegen hem. Vermoedelijk werden zelfs in in het buitenland belastende dossiers vernietigd, maar daar heeft de historicus geen hard bewijs voor.

De als republikein bekend staande Aalders kreeg overigens geen toegang tot de koninklijke archieven. Aalders verdedigt zich in het radio-interview tegen de kritiek dat hij als koningshuis-criticus te gekleurd is in zijn oordeel. "Ik laat de feiten spreken. De bronnen staan onderaan iedere bladzijde en die kun je controleren."