Politie treedt minder vaak hardhandig op

De politie heeft afgelopen jaar minder vaak geweld gebruikt dan in het jaar ervoor. In 2017 werd bij politieoptredens 12.394 keer geweld gebruikt, in 2016 was dit nog 14.672 keer.

"Het lijkt soms dat de politie vaker geweld gebruikt omdat er veel beelden van worden gemaakt," zegt Peije de Meij, die zich bij de politie bezighoudt met geweld, "maar de cijfers geven aan dat het juist minder is."

Waarom de politie minder vaak ingreep, moet nader worden onderzocht. "Dat weten we eigenlijk niet", zegt De Meij. "Het kan zijn dat er minder geweld gebruikt wordt omdat er betere technieken zijn, of omdat er minder reden is om geweld te gebruiken. Het kan ook dat het minder geregistreerd wordt. Maar 20 procent is best opvallend."

De politie is nog voorzichtig met het trekken van conclusies uit de cijfers, maar gaat wel uitzoeken of er sprake is van een trend. Bij politiegeweld gaat het om alle soorten van hardhandig optreden zoals het gebruik van de wapenstok, pepperspray, een vuurwapen of fysiek geweld.

Mitch Henriquez

Vooral de eenheid Den Haag noteerde aanzienlijk minder gewelddadige ingrepen: daar gaat het om een afname van 20 procent. In Den Haag is er bij de politie veel aandacht voor het onderwerp de-escalerend optreden, vooral na de dood van Mitch Henriquez, die stierf na een nekklem door agenten.

De Meij kan nog zeggen of die zaak doorwerkt in de cijfers. "Wellicht is dat zo. Het is niet verwonderlijk dat de politie naar aanleiding van incidenten leert. Dat zal in Den Haag zeker het geval zijn. Het is zo opmerkelijk dat we het gaan uitzoeken."

Verschillend geregistreerd

De Meij zegt dat politiemensen alleen geweld gebruiken als het echt niet anders kan: "Het belangrijkste wapen van de agent is nog altijd de mond. Maar soms móeten politiemensen wel, bijvoorbeeld om een gewelddadige arrestant te kunnen boeien of om andere burgers te beschermen. Als je bedenkt dat de politie jaarlijks vele tienduizenden 'burgercontacten' heeft, dan blijft gebruik van geweld incidenteel."

Een probleem bij de cijfers is wel dat binnen de politie-eenheden het gebruik van geweld verschillend wordt geregistreerd. Nu wordt in Amsterdam in groepsverband toegepast geweld - zoals bij het optreden van de Mobiele Eenheid - per afzonderlijke agent geteld en verantwoord. Andere eenheden doen dat per incident soms individueel en soms collectief. Volgend jaar wordt dat bij alle eenheden gelijkgetrokken en kan een beter overzicht worden verkregen.