Frankrijk helpt 'jihadkinderen', ook de gekidnapte kinderen van Abdelhakim
In Frankrijk zijn de afgelopen twee jaar zo'n 70 kinderen teruggekeerd uit oorlogsgebied in Irak en Syrië. Ze werden er mee naar toe genomen door hun Franse ouders, ze werden er geboren, of reisden er zelf naar toe, zonder vader en moeder.
Abdelhakim Labriak weet precies hoe het is. In 2014 kidnapte zijn ex-vrouw hun twee dochters en nam ze, samen met haar nieuwe partner, mee naar Raqqa in Syrië. "Ik dacht dat ik ze nooit meer zou terugzien, dat ze dood zouden gaan", vertelt Labriak.
Twee jaar lang wist hij niet waar ze waren. Soms kreeg hij van de familie van zijn ex-vrouw alleen een foto of een video te zien van de meisjes, die 4 en 6 jaar oud waren toen ze werden meegenomen. "Mijn dochter heeft me later wel eens verteld dat er tien meter naast ze een huis ontplofte na een bombardement."
In 2016 keerde zijn ex-vrouw terug: haar partner die meevocht met IS, was overleden. "Ik was naar het vliegveld gegaan en had lolly's voor ze meegenomen." Zijn ex werd na aankomst meteen gearresteerd. Hij kreeg zijn dochters toegewezen. "Toen ik ze weer zag, vertelde ik ze hoeveel ik van ze hield en hoeveel ik ze gemist had."
"Mijn oudste herkende me, maar de jongste wist niet meer wie ik was. Ze huilde omdat ze haar moeder zo miste", vertelt de man.
Dat Labriak zijn kinderen kreeg toegewezen is uitzonderlijk. "Dat doen we eigenlijk alleen als één ouder met de kinderen is vertrokken", zegt openbaar aanklager Fabienne Klein-Donati. Zij is in Frankrijk verantwoordelijk voor de gezinnen die meevochten met IS en nu besluiten terug te keren.
"We willen het liefst dat kinderen terugkeren in een normaal gezinsleven. Dat kan ook bij opa's, oma's, ooms of tantes zijn. Maar dat is een lang en moeilijk proces waarbij risico's moeten worden uitgesloten. We proberen vooral in te schatten of het gevaar bestaat dat de kinderen opnieuw worden meegenomen naar oorlogsgebied."
Opvang voor kinderen
Ruim driekwart van die teruggekeerde 'jihadkinderen' is opgevangen. Ze zijn begeleid door psychologen en ondergebracht bij gastgezinnen. Zij worden geholpen om op termijn terug te keren in een 'normale gezinssituatie'.
Acht kinderen zijn, na hun terugkeer in Frankrijk, in staat van beschuldiging gesteld wegens terroristische activiteiten. Ze zouden als kind hebben meegevochten met IS. Van de acht zijn er vier inmiddels ook daadwerkelijk veroordeeld, blijkt uit officiële cijfers van de Franse justitie.
Frankrijk heeft een actief beleid voor zogenoemde jihadkinderen. In sommige gevallen worden ze door de Franse autoriteiten, samen met het Rode Kruis, opgespoord en gerepatrieerd. Als complete gezinnen terugkeren, worden de ouders meestal meteen opgesloten en gaan de kinderen naar gastgezinnen.
Als je de kinderen goed helpt met psychologen en kinderpsychiaters, voorkom je juist dat ze tikkende tijdbommen worden.
"Juist door die kinderen meteen op te vangen en ze goed te begeleiden, kan je voorkómen dat zich later problemen voordoen in Frankrijk", zegt aanklager Klein-Donati.
De Franse aanklager begrijpt de angst van veel mensen dat terugkerende jihadkinderen een gevaar vormen in Europa. Omdat ze wellicht hier kunnen toeslaan. Dat is een van de redenen waarom Nederland bijvoorbeeld niets doet voor deze groep. "Maar als je de kinderen - die vaak getraumatiseerd terugkeren uit een omgeving van terroristen, goed helpt met psychologen en kinderpsychiaters, voorkom je juist dat ze tikkende tijdbommen worden, die later de fout in gaan", zegt Klein-Donati.