Last van droogte? In China bouwen ze een regenmachine

• Robert Chesal

  redacteur Buitenland

China wil het eigen watertekort te lijf gaan door kunstmatig regen op te wekken op gigantische schaal. De meningen erover zijn verdeeld. Het is de vraag of het gaat werken en of zo'n ingreep in de natuur wel wenselijk is.

Met de regenmachine denken onderzoekers dat ze jaarlijks 10 miljard kubieke meter extra regen kunnen opwekken. Dat is zeven procent van het totale waterverbruik van China op dit moment.

Een Chinees staatsbedrijf dat militaire technologie maakt, is het systeem al aan het uitproberen hoog in de bergen van Tibet.

China haalt al jaren veel water uit de grote rivieren in het zuiden. De bekendste manier is door het bouwen van dammen. Vooral het veel drogere noorden kan het extra water goed gebruiken.

Groot voordeel van regen maken door chemische beïnvloeding van de wolken, is dat er juist geen dam hoeft te worden gebouwd. Niemand hoeft dus land af te staan of te verhuizen. Eerdere technieken maakten gebruik van vliegtuigen, kanonnen of drones die gevolgen hadden voor het vliegverkeer. Ook dat nadeel is met China's nieuwste systeem verdwenen.

Maar zulke grootschalige ingrepen kunnen schadelijk zijn, waarschuwt NOS-weerman Gerrit Hiemstra. "Voor de stookovens op de bergen in Tibet wordt er gesproken over het gebruik van raketbrandstof. Dat lijkt me niet heel erg milieubewust. Ook komt daar onvermijdelijk CO2 bij vrij, iets wat alleen maar extra invloed heeft op klimaatverandering."

Kritiek is er ook in China zelf. "Ik vraag me af of dat systeem echt zoveel regen kan maken als ze denken," zei onderzoeker Ma Weiqiang van de prestigieuze Chinese Academy of Sciences. Hij denkt dat de natuur te krachtig en onvoorspelbaar is om op deze manier te sturen.

Ma Weiqiang vraagt zich bovendien af of de regering in Peking na deze experimentele fase het project laat doorgaan. Want het zou juist een vermindering van de regen in andere Chinese regio's kunnen veroorzaken, zei hij tegen een Chinese krant.

Waterverspilling

Watermanagement-expert Hubert Savenije van de TU Delft vindt het hele project een voorbeeld van verkeerde prioriteiten. "De verwachting dat je op zo'n schaal door regen te maken het watertekort kan goedmaken, is overtrokken. Het echte probleem is overmatig en inefficiënt waterverbruik, zowel in de Chinese steden als de landbouw."

Savenije ziet de grote watertekorten in China, maar ook in steden als Kaapstad, New Delhi en Mexico-Stad, als een waarschuwingssignaal. "Overal waar de vraag naar water ongebreideld groeit in combinatie met relatieve schaarste, zie je dat onze manier van water gebruiken niet meer van deze tijd is."

"De wc doortrekken, en dus water als transportmiddel gebruiken, is negentiende-eeuwse technologie", zegt Savenije. "In de landbouw worden waterintensieve gewassen verbouwd waar dat niet zou moeten. Water kun je niet altijd maar onbeperkt voorradig maken. Het probleem zit niet in het aanbod, maar in de steeds grotere vraag."